Nucleari : leis enfants pròche d’una centrala riscan mai una lucemia

 

Lei cercaires de l’Inserm e de l’IRPSN* comprenon pas ben. Seis estudi recents, entre 2002 e 2007,  sus l’incidènça de la lucemia sus leis enfants que vivon pròche de dètz- e- nòu centralas nucleàrias dison pas la mema causa que d’autrei que siguèron fachas aperavans. Alentorn d’elei an trobat 14 enfants de mens de 15 ans que patisson d’un cancre de la mesolha ossosa que restan a pas mai de 5 km d’aquelei centralas. Es quasiment dos còps mai que la mejana a 20 km d’aquelei usinas atomicas. Solament ges d'estudi parier entre 1990 e 2001 a trobat la mendra lucemia dins aquelei relargs.

 
L’estudi que nos occupa, eu, siguèt publicat dins "The International Journal of Cancer", e èra menat en cò de 30 000 personas.
 

Maugrat la proximitat dei centralas nucleàrias, aquelei cercaires desculpan lei remandadís nucleàris. « Lei radiaciens son fèblassas en fonccionament normau. Lo risque demenís pas en proporcien de la distància de la centrala » precisa Jaumeta Clavel, una cercairís de l’estudi. Per aquela rason, vòlon pas reconèisser un « efecte causau ». Per n’en dire mai d’un biais mai segur, faudriá menar l'estudi au nivèu mondiau, que dison encara.
 
Lei cercaires sont prudents per segonda natura, mai pasmens es ben un ligam (liame) entre proximitat dei centralas e lucemia qu’an trobat. E son pas lei promiers, que de cercaires Alemands avián fach la mema analisa dins d’estudis que siguèron menats, elei, entre 1980 e 2003. Mai que d’un díson qu’en França lei cercaires venon soventei còps dau monde dau nucleàri, èra verai de l’ancian Institut de Radioproteccien que curbiguèt lei seguidas de Chernobil en França. Mai despuèi dètz ans, l’IRPSN recruta fòra dau seralh. E d’un autre latz, d’estudis concluèron elei a l’abséncia de ligam.

Segur qu’ara faudriá comprendre la causa d’aqueu nivèu anormau de lucemias d’enfants dins lo relarg d’aquelei centralas. Es que l’enfant aviá ja la lucemia quand es vengut dins aqueu relarg ? Es que i a d’autrei polluciens pròches ? De bacterias fragilisan la populacien aquí mai qu’ailà ?
 
Pasmens doas particularitats devrián far pensar que lei remandadís nuclearis son causa d’aquelei malautiás : promier aquelei lucemias son ben religadas a una irradiaccien que lei pòdon provocar ; e segond siam pas segur que lei remandadís desclarats son pas en dessota dau nivèu vertadier que s’escapa dei centralas nucleàrias.