Lou belèn prouvençau coumo punt d'acampado

Uno trentenado de santoun de 30 cm soun esta crea pèr lou Paire Miquèu Cicculo e mes en scèno pèr Jan-Vitour Moureau, dins un decor qu'aqueste a dedica à Mistrau.
 
Countestualisa dins lou vilage de Maiano, lou belèn es istala dins la capello dóu Roure, ounte demoro lou cor de Baroncelli.
 
Tre qu'es rendu publi, vèi passa famiho, adulte de tóutis age. Esviho un interès toujour mai grand, e ço mau-grat la dimensioun primitivo d'aquéu tros d'istòri biblico. 

Dintre li noumbrous vesitaire dóu Roure, Laurens Carletti, paire de famiho. Pèr éu, es l'escasenço de «vèire ço que pòu èstre fa e ço que pòu èstre mes en valour». Pamèns , es lou proumié cop que vèn mira lou belèn dóu Roure.
 
«Li belèn prouvençau an un pichot quaucarèn en mai, qu'an pas lis àutri belèn» jugo lou vesitaire qu'es tambèn atour culturau.
 
D'efèt, segound éu, aquelo especificita es degudo au «liò, qu'es lou pretèste pèr moustra tambèn touto la vido di vilage prouvençau».
 
Mai que mai, ço que i’agrado forço es «l'estetico poupulàri» que resulto di belèn.
 
Adounc se pòu pensa qu'es la bèuta dóu belèn que pivelo lou mai lou publi. Mai aquéu bèu belèn sarié à l'encop au cor di tradicioun de Franço e un enjò pèr la laïcita.
 
«La neissènço d'un enfant paure provo uno universalita : lou fa de se l'aproupria ansin es quicon de famihié pèr li gènt» fai remarca Laurens. Touto-fes, mau-grat sa counfessioun religiouso, Laurens es «perfetamen estaca à la laïcita, qu'es un gage dóu viéure-ensèm vertadié». 

Despièi lou 8 de decèmbre, Jan-Vitour Moureau raconto i vesitaire li secret dóu belèn prouvençau. Ço que manco pas de nous estouna, es de vèire «un Jóusè en gardian e uno Marìo en Mirèio», fantasié que se trobo souncamen dins aquéu belèn mistralen.
 
«Quouro fau de belèn, assaje de li metre en scèno pèr li rèndre viéu, aqui arribon, soun atriva pèr quaucarèn» especifico lou benevòu, ancian salaria dóu Roure.
 
«Au Palais dóu Roure, avèn pres la coustumo de counvida e imagina un tèmo en raport emé l'estile dóu santoun», que preciso.
 
La proufusioun de persounage, «ispira di «pastouralo», fa lou belèn prouvençau. S'amo lis ana vèire pèr ço qu' «en Prouvènço es impourtant, e i a la bèuta dóu santoun».
 
Segound Jan-Vitour, «lou belèn es religious, mai après acò pòu èstre un pau proufane, emé l'arribado de l'enfant Jèsu en Prouvènço»...
 

Segur qu'aquelo aproupriacioun prouvençalo nous parèis naturalo !

Pamèns, «se fau pas faire que que siegue...» aviso lou benevòu. Que fau pas oublida que «Jèsu arribo souncamen dins la niue dóu 24 au 25, e qu'en genié s'i pauso li rèis mages, qu'avançèn pau à cha pau». Uno rigour que fai lou charme dóu belèn.
 
En brèu, dins aqueste countèste particulié que l'identita dóu belèn es raubado à de fin poulitico, li gènt, éli, sabon perqué van mira de belèn e perqué es un simbèu carga de valour universalo.
 
Lou belèn es pas souncamen lou crestianisme : es ço qu'unifico, raprocho, acampo davans la bèuta de l'art e de la pensado. 

Palais du Roure – 3 rue Collège du Roure – 84000 Avignon
04 90 80 80 88
Jours d’ouverture : du mardi au samedi, sauf jours fériés.
Horaires :
14h-18h (Une crèche mistralienne et table calendale)
10h-13h/14h-18h (Exposition Grand format : le Rhône de Villeneuve)
Jusqu'au 9 janvier
Article écrit en provençal rhodanien, graphie mistralienne, avec les suggestions lexicales d'Alain Barthélemy.