De solèu còntra l’ipertension

Per nosautres la lutz dau solèu, es pas la pena de ne’n parlar, tant es naturala. Per leis Ubassencs, es pas parier, que lei fai pantaiar. E s’estonarem pas s’es de Britanics qu’an menat l’estudi que publica lo Journal of Investigative Dermatology.
 
La còla de cercaires de l’Universitat de Southampton pensa que la risca d’ipertension arteriala es reducha quand se solelham.
 
Vint-e-quatre volontàris se son solelhats trenta minutas a de rais ultraviolets de tipe A (o UVA, que fan lei 95% deis UV qu’arriban sus la Tèrra). Avans e après an carculat lo nivèu de tension arteriala dei volontàris.
 
E per totei, lo nivèu s’èra abaissat. Mai pas quand lo lume enlusissiá sensa UVA…
 
L’explica sariá qu’aquelei rais reviscolan lei moleculas de monoxide de carbòne que rèstan sus la pèu. Aquelei migran puei vèrs lei artèrias, qu’an lo poder de durbir.

Mai segur, lo solelhament deu pas èstre longàs nimai intense, au nòstre, se volètz pas patir coma la Mirèlha de Mistral. S’en Anglatèrra o en Suèda lei rais de l’astre seràn totjorn benvenguts, en país mediterranèu lo cancèr de la pèu amenaça.
 
Es l’ocasion de rapelar que dos cercaires marselhés, dins leis annadas 1930, avián, elei, trobat l’anti-ipertension. E lo trobam quasi pertot, tant coma la lutz dau solèu.
 
Es l’erborista Marie-Antoinette Mulot (Secrets d’une herboriste, ed. du Dauphin 1984) que nos rementa que  Oliviero, Balansart e Delphant, qu’ailàs trobam ren sus internet a son prepaus, avián demostrat que la fuelha d’olivier a de bèlei proprietats ipòtensivas. E meme ipoglicemicas.
 
E la recèpta es tant facila ! faire bolhir quinze fuelhas talhadas dins un quart de litre d’aiga tres a quatre minutas, laissar puei dètz minutas, e bèure caud, pas mai, nos ditz l’erborista.
 
Amé lo solèu e l’olivier, segur qu’entre Sisteron e Constantina, aquela empacha arteriala devriá demenir.

Ecrit en provençal avec les suggestions d'Alain Barthélemy.