Alteo podriá demenir sa pollucien a la mar s’alentissiá sa produccien

A vèire s’espinchar de biais leis emplegats d’Alteo, totei davant, e lei ecologistas amé lei pescaires e lei scientifics, totei a l’arrier, l’observator podiá se dire que l’ escomessa seriá de veire aquelei doas còlas s’acordar.

Divèndres 11 de setembre, l’Ostau dau Pòple de Gardana èra clafit de monde per l’unic acamp public d’aquela enquista publica que deu autorisar, o non, la societat d’alumini a remandar seis aigas cargadas encara trenta ans a la mar. Va fai dejà despuei 1966 e deviá arrestar sei remandadís a la fin de l’annada. Mai ditz qu’exista pas d’alternativa tecnica.
 
« Sabètz pasmens qu’amé l’arsenic, lo mercuri e tota la tiera de quimics que mandatz a la mar, es tota la cadena alimentari que serà pertocada » deu cridar Enric Augier, l’ictiològ qu’a creat l’Unien Calancas Litorau. A l’avans es siblat, a l’arrier pican dei mans.
 

Leis uns an paur per seis emplecs e l’economia de la ciutat provençala, lei autres per sa santat e per l’estat de la mar.
 
Segon l’avejaire dau Burèu de Recèrca en Geologia Miniera, leis uns e leis autres podrián pasmens anar de cotria .
 
Aquel organisme d’Estat a rendut una « tièrça expertisa », es a dire una critica argumentada dau dorsier depausat per Alteo a l’enquista publica.
 
Segon son analisi l’arsenic e quauqueis autres produchs quimics dei fangas remandadas per Alteo, podrián èstre neutralisats am’un procès de fabricacien onte intrariá l’acide sulfuric.
 
« se podriá adonc tractar lei coladuras a neutralisar amé l’acid sulfuric dins la tòca d’eliminar la part de metaus que contenon » que ditz lo BRGM, « a la condicien de redurre lo debit d’aquelei coladuras qu’arriban a l’estacien d’espurgacien, onte devon retombar ». 

Mai la produccien alentida per la decantacien dei fangas après lo procès de fabricacien, aquò costariá de sòus, segur.
 
Un investiment de 4,3 a 8,4 miliens d’€uròs seriá necite, totjorn segon lo BRGM, per poder tractar puei lei fangas. Mai l’alentissament de la produccien d’alumini la fariá segur mai pichona. E aquò costariá de 5 a 10 miliens chasque an.
 
Una solucien « aplicabla dins lei dos ans », mai que fariá pas tant remunerar leis accionaris d’aquela societat.
 
La solucien que lo BRGM demanda d’estudiar mai a Alteo, an’aqueu segur que li agrada pas. Sus lo papier, es per de resons tecnicas. Es de se demandar pasmens se siam pas aquí dins un debat sus la compatibilitat dau capitalisme amé l’environament e la santat dau monde.
 
Per lo baile d’Alteo, es pron de veire l’aiga sensa color que remandarà son usina a la mar. Perqué faire mai ? Per lo professor Augier, ce que se vei pas, lei peis lo manjan pasmens . « Avètz pas entendut parlar dei perturbators endocrinians ? » La perturbacien, que causa lei quimics, pertòca peis, o umans que manjan de peis, e leis empachariá de se reprodurre.
 
L’esterilitat deis uns per sauvar lei profiechs deis autres ?
 

Article écrit en provençal maritime avec les suggestions lexicales d'Alain Barthélemy.