Pasti-fasti gasier

Un estupide engenh de desnevament, au bot de la pista neblada d’un aeropòrt rus, vèn de contrariar un exercici virtuós.

Jusqu’ara èra possible au baile de Total, entrepresa màger francesa, amé cavilha plantada dins 130 país dau Monde, de segretament contrariar la politica oficiala francesa vis-à-vis de la Russia imperialista.

Per Christophe de Margerie, qu’aviá la man sus l’entrepresa petrolieria, la Russia de Potin èra una practica, un partenari, un terren estrategic. S’entornava de rescòntres amé l’ombra dau president rus, Medvedev, son premier ministre, quand l’accident fatau s’es debanat.
 
Parlàvon tótei dos dau biais de contornejar lei mesuras de boycott que l’Union Europea a decidit còntra aqueu regime sensa paraula, en trin de rosigar son vesin, l’Ucraïna. Present en Russia despuèi 1991, Total segur desplega tótei seis investiments, aquélei qu’encadenaran deman la França dins una relacion impossibla amé son provesèire de gas.
 
Un còup de mai, podèm, am’aquel afaire, se demandar quin es lo niveu de poder vertadier d’un president elegit per la majoritat de l’electorat d’un país, s’un industriau se pòu assetar sus lei decisions d’aqueu poder elegit. Lo pièger, segur, seriá encara que l’un agisse amé la permission de l’autre, dau moment que, en defòra d’élei, degun va sache !
 
Es pas lo premier cas d’aqueu tipe. Fin qu’en 1916, lei tropas anglesas recebián sus la tèsta d’obús alemands fabricats en Anglatèrra. Aquélei transitàvon simplament per Suèda, d’onte èron mandats sota marca suedesa au Kaiser ! Per un còup, après dos ans, lo govèrn anglés aviá escafat son liberalisme per se rementar qu’aviá una tòca politica, e quàuquei miliers de sordats mòrts au nom dau liure-escambi.
 
Amé leis arrenjaments esconduts francò-rus que permetián a Christophe de Margerie de patricolar en Russia per d’àutei rasons d’estrategia economica, aurèm vist lo trionfe deis òmes de poder que fan  semblant de se garrolhar per, en veritat, se partejar lo Monde.
 
Sabèm segur que lo govèrn alemand, de son costat, a ben mai paur de vèire créisser lo cost de son gas rus, que de vèire l’Ucraïna trenquejada un pauc mai.
 
Que messatge meravilhós, que nòstrei democracias europeas màndon a sei sòcis, maugrat son istòria complicada d’anciànei colonias tsaristas o sovieticas ! Estonia, Letònia, Lituània, Polonha, Finlàndia… tóteis aquélei que pòdon aguer paur, per de bèlei rasons, sàbon ara que pòdon èstre vendudas a l’ors.
 
La bèla leiçon dei gròssas que nos aurà balhat Christophe de Margerie !...