Mon Dieu que la guerra es polida ! (Guillaume Appolinaire)

Es una causa dei mai extraordinària de si dire que, entre lo temps
qu'escrivi aquest article e lo moment que lo legiretz, bessai que serem
dins la guerra la mai mondiala que s'es jamai conoissuda. Òsca per
commençar lo tresen millenari, non ? La mai mondiala perqué lei conselhers
dau president american l'an ja dich : l'a mai de nonanta païs dau monde que
son lests de leis acompanhar dins la guerra, segond lei proporcions dau
paté d'alauseta : mille sordats U.S., 50 anglés, 3 Danés, 5 Polonés, 12
Espanhòus, 8 Australians, eca, que vau pas debanar la tiera de la Santa-
Aligança nòva.
L'afaire es tant gròs que sabi pas manca de monte lo prendre : d'abòrd, que
faguet l'Irak que donariá lo drech a la comunautat internacionala d'exercir
ansin un drech de susvelhança e meme d'inventar aquela nocion qu'es pas de
creire de guerra « preventiva » ? L'Irak es un païs sensa govern
democratic, coma deu n'i aguer un bon cinquantenat dins lei 140 païs dau
monde ; es dirigit per un dictator sagnós coma n'i a de segur un pauc mens,
mais quand meme coma n'i a tròp e de segur fòrça, coma aquelei militaris
birmans, sostenguts per Total e leis Estats Units ; aquel òme qu'a impausat
son poder per la rusa e la fòrça brutala a en sa possession, o aguet o es a
man d'aguer, d'armas de destruccion terriblas, coma d'armas chimicas (coma
n'an a bodre Russia e Estats Units) e d'armas nucleàrias coma n'an leis
Estats Units, Russia, França, Anglaterra, China, e quauqueis autrei coma
India, Corea de Nòrd, Pakistan,e mai mai ; la diferéncia, es que, mentre
que leis autrei, gents civilisats, s'acontentarián d'amolonar leis armas,
sensa jamai leis utilisar, Dieu gardi ! aqueu fòle sanguinari de Sadam
seriá ben capable de s'en servir per atacar d'autrei païs.
 

Lo malastre es que, fins aquí, l'a jamai agut qu'un païs per aguer de
dirigents tant fòles per recorre a d'armas tant poderosas e tant anti-
umanas e, per desgràcia, aqueu païs que deuriá adonc cabuçar dins la
vergonha e la confusion, si ditz leis Estats Units, aqueu que fai la leiçon
de morala a totei leis autrei, maugrat d'Hiroshima e de Nagasaki. E aquò
fai la bela mòstra que l'a ges de besonh d'un dictator sanguinari e fòle e
antidemocratic per utilisar d'armas que, per començar, un monde civilisar
lei deuriá pas laissar existir.
Mai tornam au jorn de vuei, a despart de toteis aquelei causas que pòdon
escandalisar, çò pièger es bessai lo mespretz : mespretz d'aqueleis
americans que van expausar a l'ONU de pròvas falsificadas sensa vergonha de
mentir au monde amé de mejans ridicules : quand meme, deurián demandar a
Holywood de li montar seis films, sabon far fòrça mielhs ! Quand si saup çò
que si pòt far vuei, òm si pòt dire que mespresan tant lo monde que si
donan pas manca la pena d'assajar de mostrar quauqua ren de convincent !
Fau dire que, realament, perqué si donar tant de mau, quand vesem lo Blair
en trin de corre davant lo Bush coma un cadelàs davant un chinàs per si far
acceptar per lo grand : « Tu que siás lo mai fòrt, verai que li vas mostrar
au Sadam ? Verai que li vas rompre lo morre ? » E coma pas plorar de rabia
e de pietat en vesent aquel article signat per lei 8 europencs per venir au
secors dau mai fòrt ? Bon, d'un Berlusconi, coma s'estonar ? D'un Aznar ?
Mai quenta paura fin per un Vaclav Havel ! Se pòt dire que l'Euròpa nòva,
sabetz, la joina ! pecaira, qu'es mau partida : avem ja vis Polonha crompar
lo lendeman de son admission dins la Communautat europenca seis avions ais
Estats Units... De Gaulle aviá un temps empachat Anglaterra d'entrar dins
la CEE en disent que seriá lo chivau de Troia deis Americans : vuei, es
evident, l'a quasi mai de chivaus que de Troians !
Qu es capable de resistir vuei ai diktat americans ? Ges d'illusion,
degun ! Lo monde es prosternit davant lo pedestau que lo president american
si li espompisse : lo cap baissat, fan pas que de mostrar lo cuòu, s'avisan
pas que l'objecte de son adoracion es pas qu'un nanet illetrat ! Paures
Irakies, paures Americans, paures de nautrei !
 

Article publié à l'origine dans le magazine Aquò d'Aquí n° 162 de février 2003