Estrecha Provença fantasmada

Alòr vaquí que Federalisme es ara una marrida reson. Tant marrida que se deu pas dire. En tot cas nòstre president dau Consèu Regionau, eu, s’enebís de meme lo prononciar. 

Es ce que ditz dins una entrevista a La Marseillaise d’aqueu diluns 3 de febrier 2014.
 
E s’acontentarà pas de faire lo mut am’aquela paraula maudicha. Vòu encara la batèsta e la garrolha amé nòstrei vesins Italians, Alemands o Espanhòus que ne’s lo modèle.
 
En veritat, levat de la França e de la Grècia, se trobariá pas en Union Europenca autra causa qu’aqueu federalisme que lo president Vauzelle tèn en tal òdi.
 
A ben lo drech de lo pensar.
 
Mai aqueu principi personau l’empacha benleu de vèire coma se podrián faire leis evolucions de la Provença deman. Es dich tanben, vòu pas entendre parlar d’un ensems territoriau mai larg que "Paca".
 
Pasmens, dins una aligança amé nòstrei vesins, gitariam bèn a la mar per lo laissar negar aqueu sigle qu’entraïna la question fatala de tot estrangier : « ont es Paca ? me podètz far vèire sus la carta ? E coma dison a seis abitants ? Lei Pacalians ? »
 
Puei, se fau demandar se son avís es ben argumentat – « es una comunautat de destin despuei leis Aups jusqu’au Ròse », que nos ditz, « una bèla entitat fòrta d’una mema cultura, de la lenga « provençala ».
 
Alòr que se demanda : « onte seriá d’alhors la comunautat de destin entre Perpinhan e Niça ? »
 
Se s’èra un pauc assabentat de la lenga de son país, segur que lo president regionau saupriá que la lenga « provençala » l’es jamai qu’entre Arle e Canas, Marselha e Sisteron. Vesèm dejà se dreiçar lei peus sus lo suc de nòstreis amics aupencs que parlan de Vivarò-aupenc. E tanben nòstreis autreis amics niçards, qu’auçaràn seis ussas, e se pensaràn que, segur, vaquí un provençau que podriam dire niçard.
 
E passat lo Ròse, nòstreis amics dau Gard se pensaràn elei : « e nosautres, lo parlam pas benleu lo provençau ? !» Mai elei, segur auràn una comunautat de destin amé Perpinhan…. que s’es imaginada a Marselha.
 
Fòra de la lenga occitana, podretz totjorn cercar aquela ligason culturala qu’auriam amé leis uns e pas amé leis autres. Auretz totjorn tot faus. E tras que faus.
 
Se pòu d’alhor questionar perqué Michel Vauzelle, i a gaire, es pas anat votar per que lei lengas de França siegon aparadas per la Charta Europenca dei Lengas Regionalas ? Perqué seriá donar quitus an aquelei marrits Europencs federalistas ?
 
 
Una autra empacha qu’entraïna la posicion tant tancada dau president pacalian, es que Provença Aups e Costa d’Azur devrà jamai s’aligar a d’autrei regions dins una Euròpa onte, justament, lei Regions son l’avenir.
 
Miegjorn Pireneus regarda vèrs Barcelona, e Lion manjariá la Provença, que nos ditz… chausiriá « pusleu de nos adreissar a París ». Ata ! Podràn li dire totei lei cataus aparisenquits qu’imaginan pas de decidar au sieu.
 
Li a pasmens dins aqueu rasonament un polit rodage gripat. Niça, ela, regarda vèrs la Liguria…
 
Partisan d’una metropòla marselhesa qu’entamenarà pas lei prerogativas regionalas, nòstre president a benleu organisat son avejaire segon lo poder que pòu esperar, e pas mai. Direm alòr que regarda pas ben luenh.
 
Adonc laissem lo a sei contradiccions, e ramentem pusleu ce que disiá dau destin miegjorau un òme que justament vesiá luenh, que celebrarem en 2014 lo centenàri de sa mòrt, e que seis idèas son pasmens encara drudas.
 
« Eh ! bèn, nàni ! despièi Aubagno,
Jusqu'au Velai, fin-qu'au Medò.
La gardaren riboun-ribagno,
Nosto rebello lengo d'O ! »