Dos estudis fan vèire que lo cervèu dau fetus emagazina la memòria dei sòns… e dei lengas

Segon l’estudi d’una còla de cercaires finlandesa d’especialistas dau cervèu qu’ entrina a Helsinki lo professor Eino Partanen, dejà dins l’uterus l’enfant a nàisser pòu destriar entre lei lengas. L’originalitat es que lo sabèm perqué destria entre lei cançons.
 
Dins aquel estudi publicat dins la revista Pnas, la còla de cercaires en conhicien an fach ausir a 33 futurei maires una cançon amé lo sòn « tatata ». Perqué ? perqué aqueu mòt sènsa sens dona d’èr a mai que d’un autre en lenga finesa. « Auriá adonc poscut existar » explica Eino Partanen.
 
Li an fach escotar, pròche dau ventre, de centenaus de còps. Puei an esperat la naissença dei ninets, qu’an alòr equipat de sensors d’electroencefalogramas.
 
Es que, « quand un mòt es repetit tant de còps, lo cervèu finalament ne’n fabrica un recòrd. E quand lo fèm enca’un còp escotar, podèm re-activar lo relarg dau cervèu que l’aviá emmagazinat » perseguís lo professor Partanen.

Dejà ais annadas 1980, lo pedò-psiquiatre espitalier american Berry T. Brazelton aviá fach escotar la vòtz de sei gents a de ninets prematurats qu’avián sovènt entendut paire e maire avans que de crebar l’uòu.

E lo percentage d’aquelei que subrevivián èra mai important am’elei quand lo personau espitalier laissava puei aquelei parents demorar amé lo ninet, puslèu que de l’isolar per rasons medicalas. La vòtz, mai tanben son associacien ‘mé un visatge, jogavan, que pensava Brazelton.
 
Amé l’estudi finés, es la fabricacien dau sovenir sonòre que siguèt provada. E la còla dau professor Partanen pòu dire ara que l’aprendissatge d’une lenga s’alestisse bèn avant la naissença.
 
S’aquò devriá encoratjar lei parents a parlar lèu a sa marmalha, enebisse pas an’aquelei que parlan occitan de li parlar dins sa lenga tre avans la naissença.
 
La còla finesa a justament mostrat, pereu, que lo ninet reagissiá pas parier quand un sòn diferent de « tatata » èra produch.

Lo ninet pòu d’efèct destriar tanben lei sòns de natura diferenta que fan leis umans. Fa quauquei mes, es de cercaires de l’Universitat d’Arizona, elei, qu’an mes en evidéncia que lo cervèu dei ninets podiá passar sensa socit de l’una a l’autra lenga, dins lei familhas onte paire e maire an pas la mema lenga d’usatge.
 
An estudiat 32 familhas bilingas anglés-castilhan. A d’enfants de mens de uech ans an fach escotar doas paraulas : « bafri » et « pafri », sensa sinhificacien. Perqué ? Es que la diferéncia entre lo « p » e lo « b » es tota subtila per un ispanofòne…e tot parier per mai que d’un occitanofòne.
 
Volián segur destinguir la capacitat dei dròlles a destriar lei sòns. Çò qu’an poscut far vèire finalament, es que lo cervèu podiá, aquí tanben, emagazinar lo sistèma sonòre anglés, e l’espanhòu, dins dos « magazins » diferents dins lo cervèu, e li anar quèrre sensa dificultat çò que fau, segon que l’interlocutor li parlarà l’una o l’autra lenga.

Lei cercaires americans an conclús que la diferéncia màger entre lengas, dau ponch de vista de son aprendissatge precòça, seriá pas la gramatica nimai la sintaxi, mai bèn lo sistèma fonique.
 
Parlar au ninet a nàisser e li parlar mai que d’una lenga podrà qu’afavorisar la soplessa de son cervèu. E s’arremarca qu’aquelei qu’an entendut au breç leis doas lengas, lei parlan sensa accent. Leis autres podrián quasi pas l’evitar, que ditz Andrew Lotto, lo director de l’estudi d’Arizona.