Aquela guèrra que l'an dicha « granda »

Au començament de la guèrra que se disiié pas encara granda, li aviá segur de monde pacifista que reguinhàvon a tuar de gents de l'autra man dau Ren. Mai èron tant nombrós a s'enanar amé la flor au fusiu » nos ditz Jan-Jaque Murat, dau Ceucle Occitan de la Seina. « Lei Niçards èron pas lei darriers mentre aquélei, beleu perqué èron francès despuei pas manco cinquanta ans .».

Aqueu Jan-Jaque Murat, que mai que d'un lo díson Jaque de Niça, bòrd que l'i a crebat l'uòu, trabalha amé d'àutrei per una mòstra de l'Ostau dau Patrimòni de sa ciutat. Per lei Jornadas dau Patrimòni, aqueu servici comunau, alestisse tota una exposicion amé l'ajuda de tres associaciens.

«Donam la man, segur, especialament per descavar tot ce qu'es escrich, o cantat, en lenga nòstra » ajusta Jaque de Niça.

Segur qu'amé l'afaire dau XVⁿ Còrs, evocar l'annada 1914 serà pas un afaire pichonet. L'istorian Claude Chanteloube a ben ajudat lo Ceucle Òc a presentar sei pròprei trabalhs an aqueu prepaus.

Lo Cirdoc, a Besiers, pereu, a ajudat, qu'es una bèla jaça documentària. En particulier an provesit en tèxtes d'epòca, coma aquélei cants patriotics editats per lo Felibritge.

E lo Ceucle a poscut desnisar quàuquei perlas, coma aquela cançon en francés, escricha per una maire de sordat dins Var Aut. O encara coma aquela dei Garanciers, fornissèires dau roge dei bralhas soldatescas, a partir de la garança que se cultivava dins la Vauclusa.

L'occitan èra present dins la propaganda, coma am'aqueu « Pichoun Poucet e l'ogre aleman », una tièra de caricaturas de l'ilustrator Jan. O am'aquéleis autras que devèm a William Padden.

Amé JJ Murat, Patricia Jouve, Catarina e Crestian Nicodemi e Estève Berrus, un autre pielon dau Ceucle Òc seinenc a rabalhat mai que d'una informacion sus aqueu començament de granda guèrra. E Patric Bobbio s'es mai ocupat de n'en saupre mai sus lei nistons que, clandestinament, an marchat amé la tropa.

« Es pas de crèire, mai que d'un a trichat sus son temps, en generau que volién venjar un oncle, son paire...Puei avèm lo cas de Louis Arbaud, dau Lavandor. Eu avié seguit son mèstre d'escòla, e avié capitat de s'engatjar a Tolon am'eu. Siguèt nafrat tre lo 6 de setembre, mai diguèt qu'èra pas greu e s'entòrnèt combatre ».

Traire la veritat dei jornaus que n'en fan de tonas amé la propaganda serà una polida òbra per lo Ceucle Occitan de La Seina, segur.

 
Ouverture de l'expo, Maison du Patrimoine, 83 La Seyne, le 17 septembre, jusqu'en novembre 2014.