Testimòni : « ma filha calandrona mescla jamai les doas lengas »

« Coma sa maire, sio passat per l’escòla publica ont èro un numèro, e per nòstra filha, voliam pas d’aquò » sotalinha Syril Buslig, que foguèt de temps president de la Calandreta Andrieu Faure, a Gap.

Doncas, vaquí la cobla cerchant una escòla mai atentiva a l’enfant. Un còp passat per una escòla catolica ont chau paiar chasque mes e totes les servicis coma la garda dau vespre, arriban a la pichona escòla dau maset Sant Joan, una escòla imersiva en occitan ont venon pas mai que dètz-e-sèt enfants a l’epòca. « Lo mai important alora nos semblava que practicavan la pedagogia Freinet. »

« Esperaviam pas un aprendissatge de l’occitan, a ieu me rementava de paraulas dels ancians, au mieu a Sisteron, ren mai. Mas èra atrivant l’escòla a talha umana, ont nòstra Chloé seriá pas desconegüa. Sabiam pas totes les autres avantatges.»

Cinc ans après, la mainaa entra au CP e comença de legir, li agrada totjorn que mai, e non, lo francés foguèt jamai un problèma. « Per eles, a la Calandreta, es la lenga vitanta Un, qu’aprènon de segur, a partir dau CP, e, non, veo deguna dificultat, s’exprima sensa problèma en francés, amb una consciéncia clara de la diferéncia d’amb l’occitan. Jamai a mesclat les doas lengas ».

Lèu Syril se marca au cors dau vèspre qu’organiza la Calandreta gapiana per les gents d’escolans. « E a cha pauc, ai començat de li parlar la lenga. Au començament, me respondèt ren qu’en francés, aüra avèm de vertadièras conversacions en lenga nòstra, e me fa plasir coma a ela ».

Segon son paire, la jova Chloé fa una separacion francha: l’occitan es la lenga de l’escòla, lo francés la lenga de fòra, que s’emplega dins totas circonstàncias. « Totes fan parier, e les conversacions entre pichons a l’escòla se debanan en occitan en generau ».

Una passarèla vèrs d’autras lengas ? « Segur, o penso, e sarè un avantatge per son avenir, de parlar facilament d’autras lengas. Mas èra pas la tòcha au depart. Una escòla ont seriá dins un quadre agradiu, èra aquò que voliam per ela ; d’aprendre una lenga patrimoniala nos semblava una bòna idèa, ren mai ; lo rèsta l’avèm carculat puèi. »
 

Adapté en occitan alpin par Laurenç Revest

Legir tanben : Ce qu’a dit Jean-Michel Blanquer au Sénat​