Tapiró, un pintre catalan a Tanger

Au lòng dau siècle XIX un molon de pintres viatgèron au Magrèb o en Egipte. Segur qu’aquélei « orientalistas » èron desirós de fugir un monde occidentau que la Revolucion industriala gastava, per élei. La colonisacion pereu li durbissiá un novèu monde. Delacroix, puei tota la tiera d’aquarelistas talentós coma Henri Rousseau o Simon Bussy anèron en Argeria, Tunisia o Marròc, bòrd que la França leis aviá conquistats. E leis Espanhòus, élei, anèron au Marròc, per lei mémei rasons.
 
Enfin, foguèt per elei un vertadier mercat. Mentre tótei fau destriar lo Catalan Josèp Tapiró (1835-1913) que lo Museu Nacionau d’Art de Catalonha li consacra una bèla mòstra. Per aquélei que l’aniran vèire, auràn l’escasença de comparar son òbra am’aquélei dei pintres viatjaires de son temps.
 
Eu, plantèt cavilha , es la diferéncia dei gròssas. E s’interessèt segur a la beutat dei chatas vestidas per la fèsta, mai tambèn ais ermitans e àutrei romieus o apòstols musulmans de l’una o l’autre sècta qu’avián alora d’importància.

Per aqueu pintre que restava a Tanger, la guèrra ispanò-marroquina de 1859-60 endralhèt tota una pensada que la nostalgia d’un monde perdut, l’Al Andalús, fach d’entenduda entre lei pòples, s’i mesclava amé lo romantisme pròpri a son epòca.
 
Mai aqueu passat de fantasiá venguèt am’eu se confrontar a la realitat tala que la podiá vèire. Ansin vesèm amé sei telas de nistons marroquins s’adestrar a la guèrra per juèc. An un moment que s’alestissián lei revòutas saunosas de nacionalistas, embugats de l’idèa religiosa, còntra leis infideus colonialistas.
 
Tapiró foguèt segur pas lo solet pintre catalan au Marròc, que Jaume Batlle o Josèp Serra Porson li trabalhèron tambèn. Mai coma eu i restèt, nos fa vèire pereu que la pintura orientalista foguèt un mercat.
 
Chasca annada o quasi, Tapiró s’enanava en Anglatèrra, onte un public d’amators li crompàvon sei telas. Es beleu per aquò que la mòstra barcelonenca fa vèire tant d’òbras vengudas de colleccions particularas, a costat d’una polida tiera de telas que garda lo musèu-lume de Catalonha.

Tre 1883 Josèp Tapiró s’endralhèt per Londres. Mai lei vendas baissaran au començament dau siècle vint. E la rason sembla interessanta. Amé lei revòutas au Marròc, lei toristas li anèron ben mens. E son aquélei que, alora que passejàvon a Tanger, prenián contacte amé l’òbra de Tapiró. Probable qu’uèi lo mercat de l’art seguisse la mema dralha.
 
Tanger èra alora una ciutat pichòta e tipica en riba de mar. Mai après la mòrt dau pintre, en 1913, la vila devenguèt a estatut internacionau, denant qu ’un plan d’urbanisme la trasformèsse radicalament alora que la modernitat a l’occidentala endralhava un reviure dei revòutas berbèras.
 
Après Tapiró lei pintres faguèron ren que passar, raubar de moments, de colors, d’ambients, denant que de s’entornar leu vendre an un public totjorn que mai atrivat per l’anecdòta.

Jusqu'au 14 septembre 2014, prix pour l'exposition temporaire : 4€ (compter une dizaine d'€ pour l'entrée complète du musée; très belles collections d'art roman, gothique, baroque et classique). Métro Espanya, puis 500 m à pied ou autobus.