partager
La Ratapignata, seconde époque avec ses fondateurs antifascistes (photo XDR)
La BD en occitan comença fa mai d’un siècle m’un garibaldenc niçard, Mènica Rondelly (1854-1935), que crea La Ratapignata
en 1900. Un jornau « cortés, que fa de politica »… « E, segur, serà tot cen que vorrètz levat de « cortés », sotalinha Jan-Pèire Belmon, que descavava l’istòria de la BD per un auditòri atentiu, a la Mediateca sestiana de La Méjanes, dimènegue 12 d’abriu.
La Ratapinhata ! ja Manica Rondelly avia pas causit l’aigla o d’autri aucèus auturós, ma una rata volanta que li agrada li baumas ! Tot un programa. Es que, lo 1900, es l’ora per Niça de devenir una vila de rics. E la Ratapignata veirà la ciutat mé l’agach, « sovent violent », dau pòble, que titrerà en 1912 : « Viva Nissa, fuera lu tiran ! »
En lo 1934, m’August Nicòla (Joan Nicola, sòci tanben de l’Acadèmia Nissarda) reviscola lo títol, en acòrdi ‘mé Rondelly. E n’en fa un títol encar mai radicau. Sostendrà li caumas dau Front Populari per exemple. E tirerà a bolets roges sus lo Mussolinisme. « Si siam totjorn demandats se lu servicis segrets de l’estat faissista avíon pas intrigat per li copar li finanças » di JP Belmon. Es que la cronica de la Ratapinhata, « Lu Pastrolhs », fa cruissir li dents, sus li camias negri…
La Ratapinhata ! ja Manica Rondelly avia pas causit l’aigla o d’autri aucèus auturós, ma una rata volanta que li agrada li baumas ! Tot un programa. Es que, lo 1900, es l’ora per Niça de devenir una vila de rics. E la Ratapignata veirà la ciutat mé l’agach, « sovent violent », dau pòble, que titrerà en 1912 : « Viva Nissa, fuera lu tiran ! »
En lo 1934, m’August Nicòla (Joan Nicola, sòci tanben de l’Acadèmia Nissarda) reviscola lo títol, en acòrdi ‘mé Rondelly. E n’en fa un títol encar mai radicau. Sostendrà li caumas dau Front Populari per exemple. E tirerà a bolets roges sus lo Mussolinisme. « Si siam totjorn demandats se lu servicis segrets de l’estat faissista avíon pas intrigat per li copar li finanças » di JP Belmon. Es que la cronica de la Ratapinhata, « Lu Pastrolhs », fa cruissir li dents, sus li camias negri…
Mauris, Sauvaigo, Pelhon ...una nòva generacion encar mai impertinenta
Ratapinhata post soixante-huitarde (Doc Coloc)
Après mai dau 68, vaquí una nòva generacion, encar mai impertinenta, qu’arriba gredons en man. E un còup de mai renaisse la Ratapinhata ! Maurís, Sauvaigo, Pelhon (Alan ma finda Guiu), aquelu noms vos son pas desconoissuts ? Lo jornau que revendica lo sieu eiritatge si dirà finda « L’Estrassa
» avans que de retrobar lo sieu nom de Ratapinhata. S’agís d’escobar ferme !
Li veirèm Cabanes e Edmon Baudoin, aüra dessenhaires conoissuts. « A Fmurr, qu’èra d’Alès, Sauvaigo li avia escrich, s’èron vists pi dins un festivau de BD a Niça, e avia mandat de dessenhs » informa JP Belmon.
Ma li veirèm finda de tèxtos ben provocators dau felibre Andrieu Compan.
D’Edmon Baudoin, fau finda si rementar qu’en lo 1991, l’istòria de son paigrand, « Couma acò », siguèt lo Melhor albom dau festivau de BD d’Angolèma. « E quora venguèt a Vitròlas, èra per dessenhar en residéncia lo Massilia Sound System, alora que lo FN veniá de s'espotir ai municipalas ».
Li veirèm Cabanes e Edmon Baudoin, aüra dessenhaires conoissuts. « A Fmurr, qu’èra d’Alès, Sauvaigo li avia escrich, s’èron vists pi dins un festivau de BD a Niça, e avia mandat de dessenhs » informa JP Belmon.
Ma li veirèm finda de tèxtos ben provocators dau felibre Andrieu Compan.
D’Edmon Baudoin, fau finda si rementar qu’en lo 1991, l’istòria de son paigrand, « Couma acò », siguèt lo Melhor albom dau festivau de BD d’Angolèma. « E quora venguèt a Vitròlas, èra per dessenhar en residéncia lo Massilia Sound System, alora que lo FN veniá de s'espotir ai municipalas ».
Donar l'envuèia ai dessenhators
L’aventura de L’Estrassa durerà mai o mens toti li annadas 1970. Despí, lo fuèc s’es refreiat. Lu temps de revòuta son en arrier de nautres.
Amorçada aüra, l’enveja de crear de BD en occitan uei per l'atubar mai, « cauria una politica d’ajudas publiqui que donesse l’envuèia ai dessenhators de crear », dirà enfin lo conferencier.
Amorçada aüra, l’enveja de crear de BD en occitan uei per l'atubar mai, « cauria una politica d’ajudas publiqui que donesse l’envuèia ai dessenhators de crear », dirà enfin lo conferencier.
Quand Edmond Baudoin envoyait ses BD à la Ratapinhata, dans les années 70 (doc Coloc)
Adapté en niçois par Reinat Toscano
Lire aussi : Des BD en occitan…en passant par la case « adaptation »
Lire aussi : Des BD en occitan…en passant par la case « adaptation »
Lo libre de la setmana : Novèlas exemplaras - Miguel De Cervantes - traduch per Joaquim Blasco
