A Orgon, lo Zinzan festivau fai participar totei a tota la cultura d’òc

Ais arenas d’Orgon, l’engenhaire dau sòn sauta de son pontin per rejónher lei cantaires dau Bal à la Voix, qu’alestisson lo balèti dau sera. Entre lei dos li a ges de fius, cables e autreis elements qu’encombran en generau lei luecs d’espectacles.
 
E a costat, una benevòla s’occupa d’organisar la tria dau vèire, dau papier et dau plastique.
 
« Per nosautres, lo luec dau festivau Zinzan es l’escrenh dei culturas populàrias qu’afavorisam, e volèm pas de tot’aquelei causas que podrián rompre lo liame. » Jeròni fai la relacien publica per aqueu festivau particulier : es l’ultime de l’estiu, e rèsta fòra dei centres urbans onte lo public es mai atrivat.
 
La velha au sera, au mitan deis arenas, mai de dos cents personas li an manjat un alhòli. Era pas una taulejada, mai un moment de creacion. « Chascun a trissat son alhet, puei a compausat son alhòli pròpri dau temps que jogavan lei percussions » ditz Yann, que baileja la cosina dau temps dau festivau. 

« Era tribau ! » ajusta Gaelle, qu’assegura, ela, la comunicacion. « An fa intrar lo monde dins lo laboratòri de la creacion dei musicas populàrias » aponde Jeròni.  Sus lei taulas s’auçava una mena de diable cantant, dau temps que lei trombònes resclantián au bèu mitan deis entaulats.
 
Lo Zinzan Festivau, creat per l'associacion Tapenade, es una còla de benevòles qu’atriva l’idèa de « festejar, èstre curiós e experimentar », ditz Gaelle. Ansin deis atalhiers, onte chascun participa per, de cotria amé leis autreis estagiaris, crear un morsèu de musica amé seis arranjaments. Es de musica participativa, qué !
 
E lo public, aqueu que s’entòrna de vacanças mai que lei vòu pas encara acabar, vèn pas tant nombrós. Un milier quand meme, per tres vespradas de bèla convivéncia.
 
A la sala baissa, pròcha de la casèrna dei pompiers, fau vèire un autre aspèct dau Zinzan ; ritme de tamborins e languitòris dei vielas emplissan l’espaci ; mai que d’un laütier li a plantat cavilha per tres jorns. 

Aquí tanben, es premier un escambi. Quau vòu s’entraucar dins l’univèrs dau sòn occitan pòu aquí dreiçar l’aurelha, mai tanben jogar emé lei mans, e perque non fabricar dins une estagi un instrument novèu.
 
Lo Zinzan festivau a crebat l’iòu fa sièis ans ai Bauç, creat per Henri Maquet et David Fauci, un etnomusicològue musician  e un creator de television que rèstan pròche d’Arle. Era a la Vau d’Infèrn, pròche de la Catedrala d’imatges, tant coneissuda dins lo monde entier. Ideau per lei concèrts. Mai la tresena annada foguèt plus possible.
 
« De que faire ? voliam pas per facilitat s’entòrnar ai vilas onte lo public sariá vengut nombrós ; voliam demorar ais Aupilhas » sotalinha Jeròni. « E voliam tanben trobar un luec que siegue bèu. La Comuna d’Orgon nos a dubèrt lei braç, e i aviá aquí leis endrechs que fan pantaiar, e leis associacions que volián trabalhar ‘mé nosautres, coma lo club taurin que nos prèsta leis arenas ».

Era pas la solucion la mai aisada, segur, d’autant mai quand l’incèndi s’es convidat a la fèsta. L’an passat lo festivau foguèt enviròutat per lo fuec. « S’es aprochat tot a costat, finalament avèm aculhit lo monde dau camping dins lei salas tant amenaçava » que precisa Titouan, dau grope Du Bartàs.
 
Vèn pas cantar an Orgon, mai donar la man ai cosinas. A nosat un faudau e acaba una « raita occitana ». Dins un pairòu Yann, eu, remena la sauça am’una culhierassa ; alòr lo fumet dei cebas e dau vin emplisson d’un còp la tenda onte trafegan quatre o cinc personas, totei venguts prepausar de portar pèira.
 
Dins aqueu festivau onte se parla pas pron occitan – « ailàs ! m’an tant dich, totei mei gents, qu’èra de patois… » que ditz Yann – la cultura d’òc se canta dins la lenga nòstra, mai pertòca tanben bocas, e cèus de bocas.
 
Mai, s’en 2013, li a ges de fuec, urosament, leis empachas mancan pas, quand meme. Leis ajudas de la Region e dau Despartament dei Bocas dau Ròse an demenit de 5%, coma per d’autreis iniciativas.