Aquò d'Aqui



Pour votre journal c’est l’heure de vérité !

Assurer la succession de notre journaliste, faire plus et mieux pour vous proposer en occitan des contenus d’actualité de qualité, cela ne peut se faire sans votre aide. Et nous nous refusons à l’alternative de sa disparition. Nous pouvons compter sur vous ?

La langue occitane pour dire la société, c’est indispensable et les lecteurs d’Aquò d’Aquí en sont persuadés qui, non seulement s’abonnent à notre revue désormais bimensuelle, mais qui encore lui donnent le coup de pouce financier nécessaire quand nous le leur demandons.

 

Ils savent pourquoi ! Le prix de la revue ainsi reste bas, aussi grâce à eux retraités comme étudiants peuvent avoir accès à nos contenus, s’imprégner des valeurs occitanes, celles du respect réel de la diversité. Avec eux, la langue dira tout cela publiquement à une nouvelle génération.

 

Notre langue supposée morte par les croque morts hexagonaux respire encore grâce à vous.

 















            partager partager

Coronavirus: crisi sanitària vò cauma generala?


La pandémie a provoqué l'arrêt de la plupart des productions, comme l'aurait fait la grève générale. Elle a révélé à quel point sans les "ceux qui ne sont rien" la machine ne pouvait tourner. Un enseignement à en tirer dans nos démocraties si formelles ?



Lo confinhament es aqueu periòd a l'encòp inedit e excepcionau dins la vida de l'umanitat, onte la
maja part d'aquela si vei constrencha a limitar seis anar e venirs e d'acabar ambé seis activitats
abitualas. Que siáchan professionalas, artisticas, socialas...
Daidier Mir
Daidier Mir

Le confinement et sa rhétorique guerrière ont mis en évidence le caractère de paravent de notre démocratie

Nòstra vida depend desenant d'aquelei que lo sistèma de costuma desvalora, mesprèsa, manten
dins la paurilha: agent de logistica, caissièras de supermercats, païsans e de servicis publics que la
gestion capitalista tend a estramassar: la santat, l'educacion.

Vist de nòstre pichon morsèu de tèrra de França continentala, aqueu fais de mesuras de
confinhament pres per un estat vengut subran autoritari sensa ges de rason autra que sanitària,
duerbe un molon de questions.

Passats lei promièrs jorns que prenián l'èr de semblas vacanças forçadas, viam ben que mai enlà
dei constrenchas privativas de libertat, lo monde es en trin de cambiar ambé una velocitat inedita
que per lo mens, sembla escapar ai governants de la planeta. Se lo quadre juridic nòu que si mete
en plaça a paupas, nos es presentat coma aguent una durada de vida limitada dins lo temps, si
tracham ben que son de renovelar e que, coma lei mesuras dichas "antiterroristas" e la declaracion
de l'estat d'urgéncia que seguèt, l'excepcion tend a venir la règla. Lo modus operandi de çò que de
costuma sonam "democracias occidentalas" s'aluencha cada jorn mai dau promièr tèrme.
Se la critica dau caractèr democratic de çò qu'es pas mai que la mesa en fòrma politica dau
capitalisme, data de l'an pèbre, fins a una data recenta, aquela critica s'acantonava dins lo camp
d'analisi de l'esquèrra radicala. Lei partits de governament emai aquelei que va volián devenir,
fasián son trin ambé aqueu tèrme de "democracia". Marcha coma un sauveconduch per tocar lo
floquet, es la justificacion dau Tot, sensa autra fòrma de procès.

Aqueu que critica d'un biais radicau lo sistèma electoralista dich representatiu es taxat
d"antidemocratisme", se si pòt dire. Tant coma aqueu que critica la politica israëlenca es
antisemita.

S'avisam ben que dins lei circonstàncias excepcionalas que vivem, lei dirigents elei mèmes,
s'embarrassan pas de faus semblants e exprimisson au lume grand la talonada de çò que disián
"democracia". Se faguèran un temps, mina d'i crèire, èra per mièlh faire penecar lo motor d'aqueu
sistèma plotòcratic e inic: l'elector. Cu mai que l'elector deu crèire en la democracia?

Es eu qu'installa, confòrta e manten la casta dirigenta tot ben a costat dau còfrefòrt e dau fusiu.
Es eu que renòncia a sa libertat e si va refugiar dins lei braç dei poderós quora a paur.

Es eu que que demanda que sarrèssan un pauc mai sei cadenas quora si sente amenaçat.
Abans de botar tant d'abnegacion dinc aqueu paure mòt, seriá prudent d'i agachar dos còps per
un. Cu mai que l'elector crei ai vertuts constitutivas de l'escrutin?

Quant de còps avem auvit "Vau votar perqué nòstrei grands son mòrts per que va poguèssi faire"
Coma se la guerra de 14 aviá aguda de fonccions democraticas...

De que si parla? Quentas son lei referéncias dei que partajan aquela idèia reçaupuda coma
argument maçuga de justificacion d'un sistèma inic e ara anecolit? Qué lucha istòrica aguèt coma
enjuèc explicite lo drech de votar? Lei luchas socialas d'a passat temps aguèron coma
consequéncia la mesa en plaça d'un drech de votar qu'evoluèt dins l'istòria. Avián puslèu coma
enjuèc mage de questions de libertat e d'egalitat, en plaça de drech de votar. Aqueste es pas ren
mai que la titèia, çò mens marrit, largada per lo poder per ensucar la populassa e sauvar l'òrdre
sociau. Es pas que la resulta d'un rapòrt de fòrças que permetèt a çò que podem encara sonar
borguesia de sauvar sa supremacía, son poder e seis interèsts. Dempuèi de temps leis anarquistas
dion que se leis eleccions podián cambiar quauqua ren, fariá lureta que serián enebidas.

Dins la frasa retorica e definitiva sus leis aujòus que serián mòrts per que poguessiam votar, viam
tanben tròp sovent aquela avançada, puèi que ne'n es una, coma la resulta dei luchas feministas.
S'aquò es verai per Granda Bretanha, en França aqueu drech foguèt "concedit" ai fremas au sortir
de la segonda guèrra mondiala. Çò que plaça nòstre país demieg lei darrièrs en Euròpa. Conven
alór de rendre omatge a nóstrei fièrs avis que si batèron mai per mai de libertat e mai d'egalitat,
podriam dire per la Libertat e per l'Egalitat, d'un biais absolut e radicau. Mai, de gràcia, redusem
pas sei combats a çò qu'es vengut un epifenòmen desaviat, qu'a per sola fonccion de manténer en
plaça la noblessa statò-finacièra, coma ditz Emmanuel Todd.

Tant coma va viam uèi, i a plus degun governant que s'encombra de principis democratics dins
l'accion politica. Lo long moviment dei Gilets Jaunes fendilhèt la masqueta dau govèrn d'Edouard
Philippe, que sa violéncia còntra lo pòple si faguèt en tota bòna consciéncia. Christophe Castaner,
lo braç armat de Macron alarguèt sei fòrças de poliça subre-equipadas per mutilar lei manifestants.
Per d'autrei rasons, mai qu'afustan lei mèmas fins electoralistas, leis estats mandan per lo fond de
Miegterrana lei candidats a l'umanitat que son lei refugiats.

Qu'aquelei gents utilisèssan encara lo tèrme de "democracia" deuriá èstre suspècte ais uèlhs e ais
aurilhas de l'elector. S'un còp avem a debatre dau sens que volem bastir sus aqueu mòt, la
promièra mesura seriá de leis empachar de l'utilisar. Per causa d'indignitat.

Dins aqueu pensament, podriam considerar una question: se lo confinhament èra pas fin finala
qu'un autre nom de la cauma generala. Se la situacion que nos es impausada per leis estats, èra
pas fòrça pròcha de çò que lei moviments contestataris radicaus vouguèron bastir de lònga, sensa
capitar.

Per va dire d'un autre biais, e s'aviam sota leis uèlhs, lo capitalisme qu'es a l'agònia,
empachat per manca de braç per virar lo molin? Tots a nòstre espavent sanitari, bensai que va
conoèissem pas coma tau: fènt lei badaus. Se lo moment èra vengut de li donar una chica sus lo
nas per que nasquèsse lo monde d'aprèp.

E se la gestion ansiogèna de la crisi sanitaria, orquestrada per lei dirigents, èra pas au fond,
qu'una cortina de fum per que lei pòples si revelhèsson pas au moment onte lo sistèma es au mai
feble e trantòla? La mesa en musica per la premsa que li aparten, jòga coma una toalha sonòra
que clavèla leis agachs sus lo risc sanitari. Aqueu risc es vertadièr e va fau pas neglegir. Mai nos
tòca a nautrei de faire mai d'una cauva a l'encòp: nos protegir de la malautiá e agantar l'avenidor
d'una man democratica. Es lo moment de definir la democracia que volem ò que podem dins un
monde onte la partatge dei riquessas si fa d'un biais pas mai suportable per l'umanitat, onte la
planèta es estramassada per una banda de predators ultra-minoritaris. Se volem pas qu'aquela
crisi sanitaria siáche la promièra dins un algoritme mortifèr onte si van multiplicar. Cada còp mai
violenta, cada còp mai de mòrts. Se volem que siáche lo ponch de despart de la fin de la
supremacia d'una oligarquia destrussia e autoritaria, que nos mena coma fedas a l'escorjador.

Dins aquela situacion inedita onte leis economias son pauc se'n manca, tancadas dins la maja part
dau monde, podriam dire que siam pròchis d'una cauma genarala. Una cauma que seriá pas estada
decidida per lei trabalhadors, mai que les efècts son pròchis. Per tornar sus la definicion radicala,
au sens onte remontam a la raiça: quenta es la fonccion d'una cauma genarala illimitada e
expropriatritz. Anequelir lo sistèma capitalista per crear un rapòrt de fòrças que permetèsse la
socialisacion dei mejans de produccion dins un encastre democratic, pres tanben dins son sens
radicau.

A l'ora d'ara, lo capitalisme es mai que mai freule. Lei mèmas causas produsènt lei mèmes efièchs:
la maquina productiva es arestada, ò pauc se'n manca. Demai, e es inesperat, l'arrèst es
internacionau. Siam davant una cauma generala mondiala, coma una que leis revolucionairis
internacionalistas an pantalhat dempuèi mai d'un sègle. Veguent lei cauvas d'aqueu ponch de
vista, si podem demandar se la poliça, per carrièra a pas sonque per fonccion de faire respectar lo
confinhament. E se descobriam la realitat nuda e crusa dau sistema sortent defòra?

Aquesta nuditat e freuletat son d'autant mai evidentas que per lo promièr còp, la violéncia dau
bendèu aténh lei poderós dins sa carn. Mondialisats e mobiles, amb'un fais d'interaccions
internacionalas, foguèron mai que d'autrei expausats a la propagacion dau virus.

Mai d'un deputat e membres dau govèrn agantèran la malautiá.. Un membre de la casta ne'n
moriguèt, Patrick Devedjian. I a pas ges aquí de plasèr maussan a veire que la malautiá tòca tant lei senhors coma lei manants. I a de segur un ligame entre aquela presa de consciéncia dins son còs e la decision de
prendre a l'escala mondiala de mesuras excepcionalas per arrestar lo coronavirus.

De malautiás tropicalas que deciman tant e puèi mai de gents cada annada, n'i a un molon sensa
que degun govèrn faguèsse ren, la misèria e la famina que lo capitalisme organiza pertot dins lo
monde, fan morir en silénci, l'esplecha financièra de la planeta nos condemna a tèrme mejan
sensa qu'una autra dralha siáche pensada. Quora de votz discordantas si fan auvir son estofadas.
E se, espanventats que son, lei mèstres dau monde s'èran tirat una bala dins lo pè?

Son de genolhons? L'òucasion es tròp bèla per nautrei, au mens de si pausar la question.

E se dins son estrambòrd a sauvar sa vida puslèu que la nòstra, s'èran ofèrts freules e tremolants a
la populassa?

Vendredi 3 Avril 2020
Daidier Mir




Nouveau commentaire :


Copyright

Les articles diffusés sur Aquo d'Aqui.info sont protégés par la législation sur les droits d'auteur et le copyright. Il est interdit de les diffuser hors le site d'Aquo d'Aqui, sauf autorisation expresse de son créateur.

Recherche

Notre numéro de février mars

Aquò d'Aquí c'est d'abord un magazine d'actualité sociétale sur 28 pages sans publicités, et s'y abonner c'est disposer d'un média engagé pour la langue occitane dans sa diversité dialectale pour dire la société.

Ce numéro d'hiver vous propose bien entendu une évocation du poète et globe trotter Roland Pécout, de son histoire personnelle et de cette originalité qui a consisté pour l'essentiel à aller à la rencontre de l'autre (Afghanistan, Scandinavie, Amérique latine...) pour comprendre qui l'on était. L'homme et l'intellectuel avait plusieurs dimensions, dont l'analyse historique et littéraire d'oc n'était pas la moindre. Mais nous avons choisi de l'évoquer avec l'écrivaine et chercheuse Danielle Julien.

 

03/02/2024

Dison que...

Robert Lafont cet intellectuel qui occupa le terrain social pour une renaissance occitane

A ne pas manquer !

AIX-EN-PROVENCE. Le colloque du 14 octobre ouvre large l'éventail des domaines d'intervention d'un humaniste dont l'œuvre incontournable a généré et accompagné le second risorgimento de la conscience d'oc.


Robert Lafont fut l'artisan principal du second risorgimento de la langue d'oc. Mistral avait lié le premier à la production d'œuvres littéraires prestigieuses et à l'unité latine, Lafont, avant et après 1968 associa ce second regain à la critique coloniale et à la situation sociale comme à une relecture de l'histoire. Pour autant son œuvre littéraire et théorique, riche et diverse, marque encore tous les domaines de la création d'òc. 

 



Copyright

Les articles diffusés sur Aquo d'Aqui.info sont protégés par la législation sur les droits d'auteur et le copyright. Il est interdit de les diffuser hors le site d'Aquo d'Aqui, sauf autorisation expresse de son créateur.