Ais, la Flauta sibla sensa negre ni decòr

La Flûte Enchantée d'Aix mise en scène par la vidéo


Le parti pris de Simon McBurney pour la Flûte enchantée du Festival d’Aix est de rendre inutiles les décors. Le politiquement correct y manipule aussi le livret original dont il efface toute référence raciale. Peut-on modifier une œuvre qui témoigne de la façon de penser d’un temps donné ?



Vidéo et rétroprojecteur sur rideau participent de l'enchantement de cette Flûte. Ici la traversée des eaux, à la toute fin (photo
Un partit pres baileja la Flauta encantada que dona lo Festivau d’Ais esta annada. L’opèra se pòu passar de decòrs, e lo metèire en scena n’en devèn lo baile vertadier. Maugrat que l’orquèstra dau Freiburger Barockorchester e lo capolier Pablo Heras y Casado siégon chanuts, es mai lo quadre que lei cantaires o la musica que vos farà aimar l’eveniment sestian.
 
Una platafòrma mobila simbolisa lo monde, ce qu’es en dessota, ce que li es sobeiran. Ailàs, baile de tot aquel aparelh, Simon McBurney fa obligacien ai cantaires de s’avisar que pòdon tombar d’aqueu montacargas, o qu’aquel unic decòr es en trin de descendre vèrs elei. 
 
E lo vuege dau pontin li fa constrecha de córrer aquí e ailà, sus la scènassa dau Grand Teatre de Provença, sensa vertadierament que degun sache perqué.
 
Lo meravilhós, pasmens, sorgisse dau biais d’utilisar lei mejans vidèos, qu’ara pòdon fa vèire d’imatges sus de telas tant grandas coma una piscina olimpica ! E lo drac que perseguisse Tamino, lo prince eròi d’aquela istòria d’iniciacien a la sapiença, n’es l’exemple. Se desplega e s’espandís sus dos escrans, gigantàs e inquietant.

La mesa en scena pertòca tambèn lo tèxte meme

Simon McBurney, prêt à toutes les modifications/manipulations ? (photo MN)
A la tota fin de l’opèra, quora lei personatges dévon passar dei tenèbras a la lutz, pòdon traversar tant l’infèrn enfuecat coma d’aigas prigondas, amé l’ajuda d’una flauta, segur, mai tambèn d’un aparelhatge de còrdas e d’imatges roges coma blaus que fan enfin d’aquela opèra un encantament.
 
Mai la volontat reformatritz dei bailes de la mesa en scena pertòca tambèn lo tèxte meme, e adonc l’esperit d’aquela òbra màger.
 
Produch dau siècle dei lutz, e concentrat deis idèas franc-maçonas de Schikaneder e Mozart, l’òbra devriá pas èstre re-escricha, qu’es testimòni de son temps, e de son biais de pensar.
 
Ansin un marrit esclau desesperat que jòga un vertadier ròtle dramatic, Monostatòs, es negre dins lo librilhon. Per rasons de politicament corrècte, vaquí que tota referéncia a sa color desapareisse ara.
 
Es pus negre mai mostre. Sa color, lo metèire en scena l’a remplaçada per de pels longàs sus lei braçs. Es per aquò, en 2014, que la Pamina l’a en òdi.
 


Monostatos blanchit. Politiquement correct ? (photo Pascal Victor)
Dins lo librilhon originau de Schikaneder, alora que se tròba enamorat de Pamina, aqueu se pensa : « Ieu me fau renonciar a l’amor / per ce qu’un negre es laid »…ara es  per ce que « un mostre es laid ».

Pasmens, am’aquò, lo discors machista de l’òbra, eu, li es encara. 

E lo goró d’aquela sècta maçonica, Sarastrò, pòu contunhar de dire : « Mefisatz-vos de la perfidia dei fremas / es lo premier dever de l’Alligança ».

Dévon restar a sa plaça, levat d’excepciens, coma Pamina.
 
Tòrcer lo tèxte per partida li lèva un bèl interès, aqueu de dire coma èron lei biais de pensar fa 220 ans quand siguèt escrich.

E nos ditz pas ara lo biais de pensar de nòstre temps. Es una manipulacien qu’auriá degut s’enebir lo metèire en scena.

Prochaines représentations : 9,11,17,20 et 23 juillet 2014 à 19 au Grand Théâtre de Provence; 14 et 19 juillet à 17h.

Rédigé en provençal maritime, avec les suggestions lexicales de Reinat Toscano.

Lundi 7 Juillet 2014
Michel Neumuller