Pau Ricard, occitanista segur…se li aviá agut una borgesiá marselhesa emancipada


Si la bourgeoisie marseillaise avait été émancipée, Paul Ricard aurait sans doute fait souffler sur Marseille le vent d’autonomie qui venait de Barcelone. Las ! dès le sortir de la guerre il n’y croyait plus. Guy Martin avait analysé son attitude pour Pere Gros, qui s’en est souvenu en préparant le colloque que Mesclum a consacré le 2 février 2013 aux rapports entre l’industriel et l’occitanisme.



En 1997 Pere Gròs aviá questionat Guiu Martin , lo 10 de novèmbre alòr qu’èra a escriure un trabalh a prepaus de Pau Ricard. Sei nòtas de telefonada siguèron messas en forma dins l’amira dau collòqui que l’associacien Mesclum vèn de tenir a Setème la dimenchada dau 1er de febrier.
 
Dison, aquelei nòtas, que Martin a coneissut Ricard perqué èra amic de Reboul, e tanben de Camproux. « Ricard èra un òme fòrça generós, espontanèu, estète, mai un òme d’afaires pasmens. Ai agut d’estima per eu » qu’a escrich Pere Gròs.

Il s'est éloigné graduellement de l'occitanisme en qui il ne croyait plus

L'épanouissement de l'occitanisme de Max Rouquette, l'affaiblissement de celui de Paul Ricard ont fait l'objet de communications à Septèmes début février 2013 (photo MN)
« Au nivèu occitan siguèt un mite. Sensa relambi preoccupat per lo fach miegjorau, sensible a l’alteritat meridionala, coma mai que d’un Marselhés, per oposicien a París. Mestrejava un provençau fòrça degalhat, un pauc coma totei aquelei de sa generacien.
 
« Es dins l’environament marselhés que s’es engatjat dins lo movament occitan alentorn dau Calen. L’arrestacien per afichatge de Porrieras èra « l’escasença de faire de bruch ». Amé la revista Occitània, laboratòri d’ idèias federalistas, Ricard es interessat per la concepcien federalista de l’economia, mens per leis aspècts sociaus. Puei devendrà un patron sociau, que justament despassarà lo paternalisme tradicionau per faire participar seis emplegats au capitau de sa societat.
 
« Mai a cha pauc s’es aluenchat de la causa occitana. Son occitanisme es un mite, mai que d’un a pantaiat que n’en sariá lo spònsòr. Reboul l’a cresut, Camproux mens. Crèsi que siguèri lo darrier a temptar una cambada vèrs eu" diguèt Guiu Martin à Pere Gròs. "A totjorn evocat son passat, seis amistats, mai ren mai. Preniá plus au seriós una lenga sensa unitat. Mai que d’un a pensat an eu dins leis annadas seissanta e sèissanta dètz per crear una revista d’idèias, mai li a mai agradat d’investir dins l’accien scientifica. A sostengut la canson de tèxte francesa.

S'il y avait eu plus de bourgeois marseillais pour qui le centre était Marseille...

« Es verai qu’es demorat un batent dau Sud, qu’a tot menat dau país, èra un Meridionau resistènt. Aviá tot de l’actituda d’un patron barcelonés, sensibilisat qu’èra per Camproux a çò qu’èra la Catalonha. Mai a ren escrich sus aquò. A desvelopat son entrepressa per autòfinançament. Vesiá Marselha coma una capitala dau Sud, alòr qu’aquela vila, luenh de s’emancipar coma Barcelona, aurà totjorn agut una posicien defensiva.
 
« Realista, pensèt que sensa una assetada sociala e economica, un projèct tant ambiciós coma la causa occitana podiá pas anar, que sensa un supòrt economic un projèct culturau autonòme occitan podiá pas capitar.
 
« Tre la fin de la guèrra li cresiá plus, mai gardèt la simpatiá qu’alimenta lo mite » pòu conclure Pere Gròs.
Paul Ricard, un industriel qui voulait le Sud, mais était trop seul à le vouloir loin de Paris (photo XDR)

Jeudi 7 Février 2013
Michel Neumuller