Pietro Andrea Camomili , il bisnonno di Reinat Toscano , davanti al ristorante che aveva aperto a Nizza ( foto archivi RT ) .
Dau costat de mon paire, fuguèron mei rèires qu’immigrèron. Venién dau relarg de Mondoví e parlàvon solament piemontés. Mon paigrand trobèt de trabalh dins una fabrega d’òli intallada à Niça (sucursala d’una societat marselhesa). La fòrça de sei braç per mantenir una esposa e quatre enfants. Ma maire i trabalhèt tambèn, dins sa joinessa, au sabon, e un de sei fraires i devenguèt director.
L’integracion ? Pas ges de problema : lo trabalh e la vesinança linguistica e culturala èron d’atots de tria. Pasmens, se faguèt plan plan : leis enfants èron naissuts à Niça italians, denant d’èstre naturalisats.
De l’autra man, èron arribats à Niça mei rèire-paigrands : un que venié de Vaudier, l’autre de Fossan (maridat à una de Draunier). Oficialament « immigrats », doncas, mai en realitat d’Occitans que se desplaçàvon au dedintre d’Occitània per poder manjar à sa fam. Aqueu de Fossan avié ja fach un sejorn à Jausiers, de l’atge de 12 ans fins au servici militari, coma pastre.
Per aquesta part de la familha, doi posicions oficialas au moment de la guèrra de 14 : d’únei èron francés (direccion lo front franco-alemand au nòrd de França), d’àutrei, coma mon paigrand, èron demorats italians (direccion lo front austriac).
L’integracion ? Pas ges de problema : lo trabalh e la vesinança linguistica e culturala èron d’atots de tria. Pasmens, se faguèt plan plan : leis enfants èron naissuts à Niça italians, denant d’èstre naturalisats.
De l’autra man, èron arribats à Niça mei rèire-paigrands : un que venié de Vaudier, l’autre de Fossan (maridat à una de Draunier). Oficialament « immigrats », doncas, mai en realitat d’Occitans que se desplaçàvon au dedintre d’Occitània per poder manjar à sa fam. Aqueu de Fossan avié ja fach un sejorn à Jausiers, de l’atge de 12 ans fins au servici militari, coma pastre.
Per aquesta part de la familha, doi posicions oficialas au moment de la guèrra de 14 : d’únei èron francés (direccion lo front franco-alemand au nòrd de França), d’àutrei, coma mon paigrand, èron demorats italians (direccion lo front austriac).
Il resto è stato l'ardore al lavoro ad averlo fatto
Il giovano Reinat nel 1967 , in primo piano . Un bel giorno sarebbe stato lui a dare le lezioni … di occitano ( foto archivi RT )
L’occitanitat d’origina fuguèt un atots tras qu’important per l’integracion, que passar au niçard li siguèt simplàs. E l’autre factor màger d’integracion foguèt lo trabalh : partits de ren, arribèron leu à si faire una plaça, cu en montant un restaurant, cu una fornarié, cu en se trobant un trabalh dins li entrepresas localas, e totjorn en temptant d’arribar mai aut dins leis estudis, dins l’espèr de se faire una vida melhora de generacion en generacion.
Doás causas ajudèron à l’integracion de ma familha (e d’àutrei dins lo meme cas) : l’enveja de s’integrar per lo trabalh, mai tambèn l’occitanitat (que n’aguèsson consciéncia ò non...) ò la vesinança culturala e linguistica per la part piemontesa. De notar qu’esquasi degun parlava italian, en defòra de la rèiremaigrand de Draunier qu’avié l’equivalent dau certificat e de mon paigrand. L’italian, l’aprenguriam unicament à l’escòla, à ma generacion.
Fins à la generacion de ma maire, degun parlava francés, unicament occitan. Mai empachèt pas de ben capitar à l’escòla. Ma maire, en cap à quàuquei mes, èra en mesura de legir lo jornal francés e de lo revirar en occitan per son paigrand, e à la fin de l’an avié lo prèmi de lectura e aqueu d’ortografia (m’a totjorn dich que l’occitan l’avié ajudada, per exemple per plaçar lu accents circonflèxes en francés...).
Non fuguèt aisat, es segur, mai es evident qu’èron, occitan ò piemontés, de gents que se desplaçàvon solament au dedintre de çò que, gaire de temps avant, èra encara un meme Reiaume dau Piemont.
Leggere anche in francese e occitano
Doás causas ajudèron à l’integracion de ma familha (e d’àutrei dins lo meme cas) : l’enveja de s’integrar per lo trabalh, mai tambèn l’occitanitat (que n’aguèsson consciéncia ò non...) ò la vesinança culturala e linguistica per la part piemontesa. De notar qu’esquasi degun parlava italian, en defòra de la rèiremaigrand de Draunier qu’avié l’equivalent dau certificat e de mon paigrand. L’italian, l’aprenguriam unicament à l’escòla, à ma generacion.
Fins à la generacion de ma maire, degun parlava francés, unicament occitan. Mai empachèt pas de ben capitar à l’escòla. Ma maire, en cap à quàuquei mes, èra en mesura de legir lo jornal francés e de lo revirar en occitan per son paigrand, e à la fin de l’an avié lo prèmi de lectura e aqueu d’ortografia (m’a totjorn dich que l’occitan l’avié ajudada, per exemple per plaçar lu accents circonflèxes en francés...).
Non fuguèt aisat, es segur, mai es evident qu’èron, occitan ò piemontés, de gents que se desplaçàvon solament au dedintre de çò que, gaire de temps avant, èra encara un meme Reiaume dau Piemont.
Leggere anche in francese e occitano