Belèn de qualita de visita en Arle pèr Calendo


ARLES. Le Salon International des Santons d’Arles s’ouvre au public depuis 1958 pour un mois et demi. Il met en valeur le savoir-faire, en particulier la capacité à créer. Vingt-deux « meilleurs ouvriers de France » y montrent leur créativité. Et la crèche asiatique y sera mise à l’honneur.



Crèche traditionnelle due à Roger Jouve, Aix-en-Provence, présentée au Salon d'Arles en 2009 (photo MN)
Lou Saloun Internaciounau di Santoun d’Arle lèvo boutigo au Palais de Sant-Trefume entre li 17 de nouvèmbre e 13 de janvié, coume chasco calendo despièi 1958. « A l’epoco Marcèu Carbonel, alor presidènt dóu sindicat di santounié, e Jan-Marìo Rouquette, lou counservatour dóu Musèu, voulien marca la grando capacita de creacioun dis artisan. Aro sian toujour sus la mumo draio » nous vèn Felip Brochier, l’atuau presidènt de l’Assouciacioun dóu Saloun.
 
La fiero d’Arle di santounié s’es dedicado au gàubi d’aquélis artisan de la figurino simboulico « d’uno vido de vilage tradiciounau, d’uno coumunauta ounte chascun trobo plaço. Es pèr acò que pèr nousautre, es uno marco de la culturo, bèn mai que d’un culte » qu’ajusto Felipe Brochier.

Un saloun pèr li proufessiounau d’en pertout e pèr lis amatour escleira

Crèche d'inspiration nordique à Arles, en 2009 (photo MN)
Chasque an, mai o mens, li santounié de Prouvènço e d’autro part, creon de nouvèu persounage. Se rementan de Fouque, lou Sestian, qu’a pourgi un espicié piemountés bouirant la polenta, fa quàuquis an. Ero uno coumando de l’Assouciacioun di Piemountés de Prouvènço. D’àutri fan de VRP, o perqué noun un persounage de la literaturo, coume l’Ugolin o la Manon di Font…  « Mai i’aura pas de footbalaire counegu coume fan lis Italian. Perqué ‘mé li santoun, es lou persounage qu’es valourisa, pas un individu conegu ». Adounc pas un santoun emé la figuro de Ive Montand dins lou belèn, mai uno creacioun de vièi paisan retors, perqué noun.
 
Lou Saloun óucupara coume de coustumo tres salo : uno pèr li proufessiounau d’en pertout, uno pèr lis amatour escleira – n’i a forço – e uno pèr de retrouspeitivo de bèu belèn d’a passa tèms.
 
Uno causo es de dire tres cop : lou Saloun es bèn internaciounau, bord que lou belèn es uno pratico ben partejado dins lou mounde. « Mume en Islam ounte lou religious se figuro pas, n’en avèn ounte i’a de coumunauta crestiano, pamens es pas un ate particulieramen crestian dins d’àutri païs, e aquest an faren vèire de belèn d’Asìo. Vous proumetèn de belli causo ! » ajusto encaro lou presidènt Brochier.

Lou belèn ? premié uno scèno de vido de vilage

Crèche traditionnelle exposée au Museo Arlaten en 2004 (photo MN)
Aquest an sera segur marca pèr la recènto decisioun dóu Counsèu d’Estat, que dis que lou belèn es uno pratico culturalo, e pas forçadamen religiouso. Adounc se pòu moustra dins un liò publi de la Republico. D’aiours l’Assouciacioun de Felip Brochier es soulicitado pèr de coumuno pèr istala de belèn, en particulié lou Counsèu Regiounau « Sud » li demando pèr soun intrado.
 
S’en felicito, lou presidènt Brochier. « Lou Counsèu d’Estat nous a agu uno decisioun inteligènto, que manifèsto bèn que noste belèn es avans tout uno manifestacioun de la culturo poupulàri. Segur a uno ourigino crestiano talo coume la vesèn, mai chascun pòu li vèire ce que vòu, perqué premié es uno scèno de vido de vilage, lou liò de la counvivialita di Prouvençau ».

Li belèn presenta seran de pertout

Di Prouvençau, mai pas que… Li belèn presenta seran de pertout, d’Asìo l’aven vist, mai de Franço tambèn. Emé li vint-e-dous meiour oubrié de Franço, santounié presènt dóu tèms dóu Saloun d’Arle. Entre éli troubaren mèstre Jan-Pau Gourdon… dóu vilage dóu mume noum, proche de Vilanovo d’Olt.
 
E en Prouvènço mumo, foro di plaço bèn prouvesido en santounié coume Aubagno e Marsiho, à l’ouro d’aro s’escampihon de pertout dins li vilage, li santounié.
 
Uno marco culturalo ben partejado adounc, ce que poudrés coustata de visu à Sant Trefume. Óuvert  de 10 ouro à 17 (e pas mai, que daumage !) poudrés i’ana en pagant l’intrado dóu musèu 5,50€ e redusi 3,50€ (gràtis per tóuti avans 18 an).
Crèche de poche, Salon d'Arles, en 2009 (photo MN)


Mardi 4 Décembre 2018
Michel Neumuller