Ana Clement e Eric Gonzalès : doas belei votz ara taisadas

Mai demoran seis òbras


Eric Gonzalès, Anne Clément, l'un homme de lettres, l'autre femme de théâtre, tous deux créateurs de langue occitane, nous ont quitté à la toute fin du mois de mai.



Eric Gonzalès, l’escrivan que mostrava la complexitat umana

Eric Gonzalès / Anne Clément (photos XDR)

L’autor de L’òrra istuèra d’un hilh de Gelòs aviá crebat l’òu en 1964, e aprés l’occitan amé sei grands. Tre 1992 publiquèt sei premierei novelas dins la revista Reclams, que ne’n serà puei un fidèu contributor. Amé L’òrra istuèra d’un hilh de Gelòs (1996) tracta de la joinessa e de la mòrt d’un joine, amb una varietat de testimònis dau monde de son quartier. Son realisme s’afortis dins lo racònte d’una corta vida que se debana dins de luecs conéissuts de l’escrivan, amb una finessa psicologica. Publicarà puei Arantxa, un roman, e Isabèu de la Valea, un recuelh de novelas, que farà seguir per Las Tortosas, dins un genre fantastic, Dazibao e La guèrra de Bamboliva.

 

La màger part de seis personatges son en rompeduras amé son mitan, sa familha, e seis òbras alternan entre umor e istòrias sornas. A part seis òbras a agut un percors de traductor, en particular d’Amélie Nothomb e d’Albert Camus.

 

Eric Gonzalès es mòrt a Benevent-L’Abadiá, en Cruesa, a l’atge de 59 ans, lo 26 de mai passat.


Aneta Clément, la frema que nos aviá ofrit lo teatre en lenga nòstra

Granda dòna, tant discrèta coma prolifica, la comediana e autora de teatre Aneta Clément nos a laissats lo 27 de mai. « Sa vida siguèt creativa qu’es pas de crèire » escriu son enfant Julian. Naissuda en 1940 estudiava l’art dramatic au Conservatòri de Montpelhier avans que de seguir lei cors de Charles Dullin a Chaillot (Paris) e de jugar dins lei cafè-teatres. Vaquí qu’en 1960 fa ce que degun fasiá : jugar en occitan ! Dins la pèça de Robèrt Lafont Lo pescar de la sépia. Puei au Théatre de l’espérance ; enfin au Teatre de la Carrièra la vaquí jugant una tiera lònga de creacions en occitan. Au cinema la veirem dins lei filmes de René Allio, en particular Les Camisards (ròtle d’Isabeau) en 1972.

 

Puei en 1988 la vaquí creant la companhiá Gargamèla amb Joan Hébrard, onte metrà en scèna, escriurà, cantarà e contarà… es que entretemps s’endralhava dins un percors de contaire, tant en Africa coma au sieu. Amb aquò jugarà dins Euròpa tota per mostrar coma lo teatre en lenga autoctona pòu èstre creatiu.

 

De la lònga tiera de seis òbras, direm ren que L’estrange estrangiér (2007), Medea, Julia, Maria e las autras  (2010) o La fabuleuse histoire de Ramon de Perilhos (2001) entre trenta autrei. Lo monde podrà ne’n legir mai amb Clara d’Anduze, o Aquí, ailà, La glaça e lo solelh o encara L’Estrangier, seguit de Saisons de femmes (avec C. Bonafé)


article à écouter


Jeudi 1 Juin 2023
Michel Neumuller