Un solet candidat au capes d’occitan e degun admés

Lo ministèri de l’Educacion aurà plus besonh de redurre lo nombre de pòstes au Capes d’occitan-langue d’oc…. De tot biais li aurà pas pron de candidats ! Lo pièger es arribat en 2023 : d’un costat lo monde occitanista s’es mobilizat per denonciar la baissa de quatre a tres dau nombre de pòstes dau Capes, e d’un autre latz es lei candidats qu’an fach fauta, au ponch que per lei tres pòstes de provesir un solet candidat s’es presentat. Coma la jurada li a afectat una nòta eliminatòri la situacion s’es facha extravaganta : lo monde se mobiliza per ganhar de pòstes e leis estudiants ne’n vòlon pas… Una situacion que rendrà malaisat lo militantisme per l’ensenhament de la lenga.

Coma ne’n siam arribats an aqueu ponch ? Una marca dau malèstre, ja, es que lo monde ensenhaire vòu ben testimoniar, mai cubèrts per l’anonimat. Per aquò fasèm provençalas sei dichas dins d’autrei varietats d’occitan.

« Sabi pas coma començar per te dire coma tot ce que fasèm pòu sautar sus simpla decision dau cap d’establiment : una sanccion donada per un pròf d’òc s’entravèrsa per lo CPE. Puei, auràs jamai l’astre de faire cors dins la mema sala, fau chanjar sensa relambi, au contrari dei collègas de matematicas, francés, o que que siegue. Entre dos cors adonc te fau anar a la sala dei pròfs, onte l’un o l’autre vendrà te charrar o benlèu un collegian t’aurà cochat per une fotocopia… e multiplica aquò per de desenas de còps sus dètz o vint ans. Alassa ! »

E de perseguir, un autre : « de collègas an l’astre de demorar sus un solet establiment, mai nosautres nos ne’n fau faire tres, e l’esséncia es pas pagada per Ndiaye, mai per nosautres ! Sensa parlar dau risc de collisions sus la rota. Aquò se ne’n parla que per lei policiers... »

E un tresen ajusta : «  siáu volontari per fargar de viatges escolaris interessants, e passam meme lei frontieras, es un chale de saupre qu’amb l’occitan lei joines se duerbiran mai a la vida. Mai fau dire que siam vists coma de « tour operators » benevolents. L’esfòrç es jamai pagat, e arriba que pasmens ta familha comprengue pas perqué ne’n fas tant…. E tu t’imagines que sensa ne’n faire totjorn que mai seriam tant pauc considerats, que la magèr part d’entre nosautres pòdon pensar que siam pas legitimes per ensenhar ais uelhs de mai que d’un collèga ! »

Ajustatz an’aquò que totjorn que mai la paperassa informatica, ajustada ai tradicionaus bulletins e autreis dorsiers patologics coma lei rescòntres escòla-collègi e un molon de causas que lo monde defòra l’ensenhament pòu pas imaginar aluencha lei professors de l’enveja dau començament, dau fuec sagrat que leis aviá butats a passar son Capes.

« E parlem pas dau biais de considerar lo monde ensenhaire en generau, d’occitan en particular, per mai que d’un ! Quant de coneissuts me dison : « A ! Vosautres lei ensenhaires : fonccionaris, pagats meme se trabalhatz pas fòrça, e vòstre tres mes de vacanças... »

Una autra nos ditz coma la relacion amé l’administracion e meme lei collègas pòu adurre d’ànsia : « segur me va dison pas francament, mai que d’un pasmens me gelosa ; amé quinge escolans pas mai siáu vista coma crespinada per aquelei que subisson mai de trenta cinc… e d’un autre latz lo cap d’establiment que m’avisa que se lo nombre baissa encara, pòdi ja me reciclar coma documentalista… l’estatistica anuala, sas ! Es l’espasa de Damoclès que lo collèga de SVT pòu pas comprendre ! »

Mai avans que de descoratjar un còp passadas dètz o doge rintradas escolaris, auriam poscut pensar que lo monde estudiant auriá assajat d’intrar dins lo mestier. Pasmens, es un pauc coma per lei rotas : redurre lo nombre de rotas e aumentar lei constrenchas fa baissar lo nombre de veituras que l’i van… e baissar lo nombre de pòstes au Capes es ensenhar ais estudiants qu’es pas la pena de s’endraiar dins leis estudis emé  tant pauc d’avenir.

Fa tèmps que lo monde universitari s’avisa dau risc, ara li siam.