Sovetar sens desirar


Gageons que le débat est loin d’être clos : l’occitan parlé par la dernière génération de locuteurs naturels a-t-il plus ou moins de légitimité que celui qu’attestent dictionnaires et littérature mais qu’on entendait plus depuis des décennies…ou plus ? Parions que le billet de Gèli Fossat rallumera d’inépuisables braises en soufflant sur LA question qui passionne les lexicOCgraphes…



Despuèi quauqueis annadas, se pòu legir dins fòrça escrichs occitanistas de Provença :  



Du souhait de janvier

"desirar la bòna annada".  D'onte vèn aquela accepcion de "desirar " ? En occitan medievau, "desirar" es mencionat unicament amé la significacion "désirer" (Raynouard, Lexique roman, t. 3, p. 41).
 
L'accepcion "souhaiter" se tròba pas dins la majoritat dei diccionaris dau s. XIXn (Honnorat, Mistral, Fourvières, Piat), onte "desirar" se revira simplament coma lo françés "désirer".
 
I a que lo diccionari de Garcin que menciona "désirer, souhaiter".
 
Dins lei diccionaris recents, Rouret dona "desirar" per "souhaiter" e marca "sovetar" coma francisme ; lo diccionari dau CREO ditz parier, e apond una citacion de Bellaud de la Bellaudiera : "vos desirar de ben".  
 
Per resumir, "desirar" = "souhaiter" sembla gaire espandit. En mai d'aquò, tròbe estonant de decretar coma francisme lo mòt "sovetar", completament admés au s. XIXn.

"genier" per designar lo promier mes de l'an en occitan provençau. Dins lei diccionaris d'Honnorat e de Mistral, es "janvié" ; "ginouié" es marcat coma forma niçarda, "jenié, jinié" coma formas lemosinas.
 
Dins l'Atlas linguistique de la Provence de J.-C. Bouvier e C. Martel ( t. 1, CNRS, 1975), la carta n° 107 dona pertot "janvier"; "genier " ò "genoier" son atestats unicament dins quauquei luòcs dau país niçart.
 
Perqué emplegar en occitan provençau de biais de dire marginaus ò impròpris ? Au nom de la "distanciacion maximala" amé lo francés ? Pense qu'aquò pòu menar que dins una androna.
 
Coma siam encara au mes de janvier, vos sovete una bòna annada !

A lire aussi, une analyse d'Eric Fraj

Mardi 21 Janvier 2014
Gèli Fossat