Rèira cagòla


La Cagole est une institution. Marseille Provence 2013 aurait dû la mettre au pinacle. D’autant que l’injure est attestée dès le 15è siècle. Un vrai patrimoine. Plongeons voir dans les archives !



Aquela, de cagòla ! se ne’n parla fòrça, li a meme una manifestacien monte rivalison tant de gaubi coma dins un defilat de mòda. Pròpra a Marselha, aqueu tipe de frema es una marca identitària plena d’umor. 

Es tanben una insulta… puslèu brava a l’ora d’ara, coma lei Marselhés n’an lo segret. Per mai que d’una serà meme un compliment.
 
Cagòla nos vèn de luenh, n’i a que dison que vèn de « cagar », d’autrei qu’èra lo faudiu dei obrieras qu’embalavon lei dàtis, e que disien nècias. Solament siam pas segur qu’aquela activitat siguèt dejà marselhesa au moment de la guèrra de cent ans.
 
Vaquí que l’istorian Felip Rigaud, d’Arle, vèn de nos far conéisser qu’ais Archius despartamentaus dei  Bocas dau Ròse a trobat lei pèças d’un procès despachatiu monte una frema siguèt messa a l’emenda.
 
Era en decembre de 1407, e Johanneta Colombete siguèt condamnada a pagar dètz sòus (una bèla soma) per aver tractat Katherine Laugière, adarré, de : « maliciosa, laida, vielha, cagòla » que lo tèxte originau sòna « cagaloha ».
 
Insultar quauqu’un que vos denonciava serviá subretot a remplir lei còfres dau senhor, aponde Felip Rigaud. Fasiá pas l’afaire deis insultairitz, mai aquela deis istorians d’ara, segur.
 
Grand mercé, brava cagòla de Catarina Laugiera, gràcia a vos, sièis siècles puei sabèm que l’insulta de la Joaneta es un vertadier patrimòni immateriau per vòstrei rèires felens.
 
Insultatz, insultatz, ne’n restarà totjorn quauquei traças per leis istorians et lei sociolinguistas de deman. 

Dimanche 10 Mars 2013
Michel Neumuller