Reforma e Còntra-Reforma benlèu pas tant alunchadas dins lo cant


Quelques vingt ans après que les massacres ont fini, Réformés et Catholiques débattaient plutôt avec la ligne mélodique qu’avec le glaive. La voix nette, claire et tendre de Maria-Cristina Kiehr avec le Concert Soave en a rendu compte samedi au Temple Grignan à Marseille



Maria Cristina Kiehr (photo Magali Bizot DR)
Es a se demandar perqué Reformats e Catolics se son pas fach una targa de cants religiós, puslèu que de se chaplar d’annadas e d’annadas ? Amé l’ajuda d’un angel coma Maria Cristina Kiehr, aurián poscuts se passar de guerras de religiens tant ridiculas coma murtrièras.
 
Un angi, pasmens ben uman, qu’a rassegurat son monde en laissant sa votz trabucar un solet còp, dins lei doas oras d’un concert consacrat ai cants de la Reforma e de la Còntra-Reforma, a Marselha, dissabte.
 
La còla èra convidada per lo Temple protestant de la carriera Grignan, dins un Mars en Barròc que celèbra tot au còp lei sièis cents ans de la Reforma e l’aniversari de Claudio Monteverdi, musician de la Còntra-Reforma. Lo luec es net e despulhat e l’esperit l’i serà pas distrach. La còla bailejada per lo clavecinista Jan-Marc Aymes l’i a desvelat la musica de compositors que son pas totjorn entenduts, que parlavan de Dieu a un moment que lo monde veniá de s’entre-saunar en son nom.

Musicians am'un art de la linha continua

Jan Pieterszoon Sweelinck, (1562-1621) un maître de la musique pour clavecin, réformé sans austérité
Mara Galassi es probable L’Arpista de la musica barròca europenca ; Silva Moquet regala lo public d’una viòla de gamba tant sensibla coma clara ; e la sopranò Maria-Cristina Kiehr, sostenguda per aquel ensems chanut, a laissat corre de nòtas drechas que pòu esperlongar fin qu’a lei laissar s’esvanir ben longtemps après qu’an crebat l’uou.
 
Fantastic, aqueu biais de cantar lo premier edat barròc am’un art de la linha continua, onte una autra cantarèla barroca coma Mariana Flores, Argentina tanben, auriá cordurat una dentèla d’ornaments vocaus.
 
Pasmens, siam ben, amé lo reformat Heinrich Schütz, dins un cant que vòu benlèu s’adreiçar en lenga alemanda a son public, mai que va fai am’un envam que nos rementa simplament son mèstre tardier.
 
Es qu’a quaranta cinc ans, Schütz èra tornat a Venisa, per milhorar sa formacien am’un compositor que nos es ben coneissut per de musica de glèisa, mai catolica, Claudio Monteverdi. L’art de la bassa continua dins l’estil concertant l’i pescarà a la Serenissima, per ne’n faire aprofichar puei son public dau septentrion. 

Tot parier de l’Olandés Jan Pieterszoon Sweelinck, (1562-1621), que nos es mai coneissut per sa musica au clavecin, qu’es tot ce que volètz a part austèra. Jan-Marc Aymes l’aurà ben fach entendre amé la Toccata per clavecin qu’es benlèu l’òbra que nos es la mai coneissuda d’aqueu musician eu tanben format amé lei catolics venicians.

 

De compositors Reformats sensa tròp d'austeritat e Catolics sensa tant d'estrambòrd

Aquelei leis avèm ausit après un entr’acte, a l’orguena dau temple, per una autra toccata, aquesta deguda a Claudio Merulo (1533-1604) que nos semblarà pas tant plena d’estrambòrd, mai au contrari, facturada amé retenguda. E tot parier dau Venite et videte d’un autre Claudio, Monteverdi, servit amé delicadessa per una Maria-Cristina que saup laissar anar de cotria un afèct fòrça esmovent am’una linha vocala que mestreja fòra de tot envam, muma dins seis « Alelluia ! »
 
Es que lo Concerto Soave que mena Jan-Marc Aymes farà ben sentir coma, a una Reforma que canta mens sòbri que l’auriam cresut, contèsta una còntra-Refòrma que cèrca de reconquistar un public am’una musica, segur plena d’envam, mai que se rementa ben que se trata aquí d’arma e de meditacien.
 
Dos univèrs mentaus qu’èron pas tant alunchats l’un de l’autre. Qu’aurián poscut comuniar ensems finalament, amé lo public d’un Temple tant clafit de monde coma totei lei concèrts d’aqueu Mars en Barròc, qu’a començat lo 1er de Mars e s’acabarà amé lo mes, dins lo succès. Benlèu perqué la recèpta es simpla : auta qualitat e pretz bas.
Le Concero Soave au Temple Grignan (photo Magali Bizot DR)

Lundi 27 Mars 2017
Michel Neumuller