Dos pòples premiers deis Estats Units d’America an decidit de praticar la discriminacion positiva per lei locutors de sei lengas, segon lo Washington Post. Lei Cherokees en particulier an decidit d’un plan de vaccinacion donant la prioritat ai locutors, pas mai de dos mila, per una lenga que ja auriá perdut une granda part de sa riquesa amé sei locutors.
Ansin de John Ross, traductor dau Cherokee e un dei premiers vaccinats. Fin qu’ara vint Cherokees parlan la lenga serian mòrts de la covid.
Parlan una lenga iroquoiena, son venguts de la region dei grands lacs fin qu’en Carolina, puei siguèron deportats en Oklaoma per faire plaça ai cercaires d’aur vèrs 1830. serián aperaquí 220 000 e mai de cinc milions d’americans ne’n descendon.
Tot parier amé lei Lakotas de Standing Rock, en Dakota dau Sud, que vaccinan en prioritat lei 200 locutors d’aquela lenga sioana que ne’n compta pas mai de 6000 au totau.
Lei Navajo de l’Arizona dau Nòrd, elei, alestisson un sistèma parier de vaccinacion. Ja avian organisat lo provesiment d’aliments e d’autrei produchs per lei vielhs locutors, per fin d’evitar que se costejan en riscant d’agantar la covid. Monica Harvey, una ciutadana qu’aviá montat lo servici va ditz : “ la tradicion se passa d’un biais orau au nòstre, e perdre lei rèires es perdre de tròç monumentaus de nòstra cultura”.
Parlan una lenga atapascana, de la meme familha que de premiers abitants de l’oest dau Canada.