La tartuga ditz son aparament en occitan

Segur que vai planplanejant la braveta ! E a l’ora d’ara sensa aparament, aquela tartuga provençala auriá ges d’espèr de se sauvar davant l’urbanisacion galopanta, lei rotas que s’esperlongan d’en pertot, et lei fuecs de bòscs que te la crèman dins lei brossas monte s’assosta.
 
« Sensa parlar dei chins que pòdon l’amputar, o dei engenhs agricòlas que te li crèban la carabessa » dirà un dei professionaus questionats dins lo sòbri, polit e pedagogic filme de Cyril Barnier, produch per l’Agènci Regionala de l’Environament Paca per far mai conéisser aquela bèstia emblematica, mai amenaçada.
 
Dau moment que lo joine crèba l’uòu a la fin de l’estiu, jusqu'à la traca dei trafegants que cochan lei policiers sus internet, es possible am’aquela videò, « Sauvage comme une tortue d’Hermann », de ne’n saupre mai que mai sus la tartuga.
 
Lo DVD de 26 mn. es fa per lei classas escolàrias, lei gropes ecologistes locaus, lei comunas varesas que vòlon aparar la pichona tartuga, e d’un biais generau toteis aquelei que pòdon la faire mai conéisser.

Es una iniciativa entre d’autras dau programa european LIFE + Natura. Aqueleis iniciativas de l’Union Europeana pòdon èstre finançadas sièis ans, coma per lo LIFE Tartuga, que s’es debanat de 2007 a 2013.
 
Se s’agís d’utilisar l’argent de la Comunautaut Europeana per lançar d’accions d’aparament dau mitan naturau : durbir lo mitan, afavorisar la seguida scientifica, conscientisar lei servicis d’Estat e dei collectivitats… aqueu compòrta tanben un còntravent mediatic.
 
De pega-solets a l’imatge de la tartuga, de desplegants per lei toristas italians o anglés que passan leis intradas d’autorotas… lo ventalh d’aquelei mejans de comunicacion se declinarà ara pereu am’aquela videò monte se pòu entendre dòs versions cortetas de 4 mn : una en anglés… e una autra en provençau maritime.
 
La devèm a un corrector d’Aquò d’Aquí, Alan Barthélemy-Vigouroux, per un tèxte que ditz la jornalista de France 3 Vaquí Liza, gràcias ai mejans dau CEP d’Oc, que fa mestier de desvelopar l’occitan provençau per lo filme.

L’ARPE – Paca ne’n es pas a son premier còp per dire la biodiversitat en lenga nòstra. Fa quauqueis annadas aviá editat una plaqueta ben facha a prepaus d’un autre LIFE, consacrat aqueu a la vipèra d’Orsini. Era escrich en gavòt e en grafia classica.
 
Puei vaquí que ne’n an publicat un segond sus la tartuga d’Hermann, aqueu de còp en grafia mistralenca, avans que de passar a la lenga ausida.
 
Un exemple, coma l’aurà fa veire l’ARPE, que d’autreis entitats vodadas au desvolopament sostenible podrián seguir. Aurián per aquò que de demandar consèu a sei collègas de l’ARPE.