La fado eleitricita entameno uno curo d’amaigrimen



Respecter le ciel nocturne n'était pas bien difficile. Il fallait mieux raisonner l'éclairage public, éclairer le trottoir plutôt que le firmament. Avec une politique d'économies à la clef, raisonner la consommation électrique a concilié sécurité, confort et planète Terre.



Qu pòu encaro vèire un camin d’estello d’aquesto passo ? Poudès bèn vous touorse lou couole tant que voulès, es pas per acò qu’aurés la chanço d’aluca Aldebaran o Pegase, nimai la grosso part de nouòstrei coustelacien. Es un pau lou drame celèste d’aro de pas poudé bada lou cosmos. La resoun? S’apren à-n-aquélei lanterno que nous empachon d’aprouficha lou cièle nuechen.
 
‘Mé 6150 poun luminejant à La Seino, sarié pus la peno de leva lou nas un cop soulèu coucha. Urousamen e pau a pau lou servìci d’Escleiràgi de la Vilo ramplaço lei luminàri per d’àutrei que lançon pas soun flus lumenous vers lo cièle. Mens de tres dóu cent de la lus li anara.
 
Tant qu’à parla de la lus e de soun tratamen, fau dire encaro qu’aquelo coustara pas tant car coumo avans ei Seinen. « Cado annado baisso un pau, de 4 à 5 dóu  cent, la counsoumacien e dounc la faturo d’eleitricita » que nous dis Moussu Gerald Pacarain, lou capoulié dóu servìci d’escleiràgi, partènt d’uno counsumacien de 5,4 milioun de quilouwat ouro (5,4 Mkwh).
 
Acò arribo pas soulet e fau un mouloun d’iniciativo pèr l’arriba. Ansin dóu chanjamen d’ampoulo, qu’es aro previst. Em’un lougiciau de la soucieta Eribat, vèn aro poussible de sabé quand un lumenàri va rima, adounc pouodon l’ana chanja, leis eleitrician de La Seino, carriero per carriero, segoun un plan de travai. « Uno lampo pòu dura à pau près 15 000 ouro, à resoun de 4000 pèr an, coumo acò sabèn que cado quatre an lei fau chanja, poudèn prevèire lou moumen que s’abenon » ajusto Gerald Pacarain.
Le pont levant vu de nuit. Une politique d'économie n'empêche pas de faire du beau (photo La Seyne)

Tout aquelo poulitico d’ecounoumio nos ven de la remunicipalisacien de l’eleitricita

La pollution lumineuse...mise en lumière (photo XDR)
Emai tout aquéu maiun eleitrique se pòu beileja pèr espargna encaro un pau ‘m’un repartidou particulié. Cado partido de la vilo s’aveno en partènt d’armàri eleitrique mounte se trovo un relògi astrounoumique. Aquéu mando un segnau d’EDF segoun l’ouro dóu soulèu. Valènt à dire que partènt d’aquélei, cado poun luminous s’esclairo au moumen que lou manco de lus va justifico. Cado jour se gagno coumo acò quàuquei minuto d’eleitricita pèr cado lanterno de La Seino. En fin de comte ...acò comto!
 
E la tiero deis acien es pas acabado, que fau encaro parla de tout’aquéleis ampoulo à la vapour de mercuro que soun à èstre ramplaçado pèr d’àutrei, “au sodium d’auto pressien, que segur nous fan uno lus pus jauno, coumo l’a trento an, en lue d’uno blanco, mai que counsumon la mita d’eleitricita e pus gis d’elemen toussique ajusto encaro Gérald Pacarain.
 
Touto aquelo poulitico d’ecounoumìo pèr la vilo e pèr la planèto nous vèn de la remunicipalisacien de l’eleitricita, endraiado en 2008-2009 : a doubla lou noumbre de travaiaire d’aquéu servìci coumunau, e aro soun trege pèr chanja leis ampoulo segoun un plan bèn carcula. E sa toco es bèn de demeni fin finalo la faturo de la mita pèr la Vilo. 

Article rédigé en graphie mistralienne

Lundi 7 Janvier 2013
Michel Neumuller