Plusieurs dizaines de victimes et des témoignages énoncés en occitan, mal compris ou sciemment transformés (photo XDR)
Venes de sortir un CD a prepaus de la bèstia dau Gevaudan. T’auriam puslèu pensat pròche d’aquela dau Vaccarès. Perque te siás inspirat de la Cevena ?
Promier, per ieu èra un liame amé lo temps de l’enfança, qu’anave pròche dau Gevaudan per mei vacanças. S’i parlava força d’aquela afaire. Segur que mon imaginari ne’n sieguèt pertocat. Li a un liame amé l’autra part de mon imaginari, que s’enracina en Camarga, amé la Tarasca e d’autrei bèstias fantasticas. Mai la diferéncia es dei gròssas am’aquela dau Gevaudan, que sieguèt una realitat terribla, qu’au mens cent personas foguèron tuadas.
Siás un òme preocupat per la relacion entre l’uman e la natura, que n’en fas tanben mestier au Pargue Regionau de Camarga onte òbres.
Edins aqueu CD s’i parla de la question de la relacion entre l’òme e lei predators, qu’ apassiones. A l’ora d’ara s’agis de nòstra relacion amé lo lop, ben segur, qu’es interessant de ne’n parlar. Es que siam lests de viure l’un amé l’autre ? Encara a l’ora d’ara n’i a mai que d’un que pensa e ditz que lo lop èra implicat dins aqueleis atacas d’umans.
Dejà a l’epòca lei cassaires oficiaus dau Rei parlavon d’un lop, alòr que lo pòple pensava puslèu a-n’una bèstia. As chausit la version dau pòple, non ?
Vaquí tot l’interés d’aquela afaire que nos en ditz fòrça sus la valor dau testimòni. Fau vèire que tot çò que s’es dich a prepaus de la bèstia va sieguèt en occitan, e tot çò que s’es escrich a son prepaus va sieguèt en francés.
Lei païsans que crosèron sa rota ne’n parlavon a son curat, e aqueu l’escrivèt e deformèt lei prepaus. Am’aquò vesèm ben l’oposicion entre un poder centrau e sa lenga, e un pòple d’òmes sènsa cultura, vists coma corromputs despuei la Cort, lei Cevenòls.
Pòdián segur que s’enganar, e lo poder a mandat de Paris un cassaire que pòu pas far fogassa, lo Promier arquebusier. Mai lo promier cassaire dau Rei montarà una mesa en scèna am’ un lop qu’es tuat. En veritat la bèstia farà encara de murtres dos ans de temps avans que Joan Chastel la tugue.
Promier, per ieu èra un liame amé lo temps de l’enfança, qu’anave pròche dau Gevaudan per mei vacanças. S’i parlava força d’aquela afaire. Segur que mon imaginari ne’n sieguèt pertocat. Li a un liame amé l’autra part de mon imaginari, que s’enracina en Camarga, amé la Tarasca e d’autrei bèstias fantasticas. Mai la diferéncia es dei gròssas am’aquela dau Gevaudan, que sieguèt una realitat terribla, qu’au mens cent personas foguèron tuadas.
Siás un òme preocupat per la relacion entre l’uman e la natura, que n’en fas tanben mestier au Pargue Regionau de Camarga onte òbres.
Edins aqueu CD s’i parla de la question de la relacion entre l’òme e lei predators, qu’ apassiones. A l’ora d’ara s’agis de nòstra relacion amé lo lop, ben segur, qu’es interessant de ne’n parlar. Es que siam lests de viure l’un amé l’autre ? Encara a l’ora d’ara n’i a mai que d’un que pensa e ditz que lo lop èra implicat dins aqueleis atacas d’umans.
Dejà a l’epòca lei cassaires oficiaus dau Rei parlavon d’un lop, alòr que lo pòple pensava puslèu a-n’una bèstia. As chausit la version dau pòple, non ?
Vaquí tot l’interés d’aquela afaire que nos en ditz fòrça sus la valor dau testimòni. Fau vèire que tot çò que s’es dich a prepaus de la bèstia va sieguèt en occitan, e tot çò que s’es escrich a son prepaus va sieguèt en francés.
Lei païsans que crosèron sa rota ne’n parlavon a son curat, e aqueu l’escrivèt e deformèt lei prepaus. Am’aquò vesèm ben l’oposicion entre un poder centrau e sa lenga, e un pòple d’òmes sènsa cultura, vists coma corromputs despuei la Cort, lei Cevenòls.
Pòdián segur que s’enganar, e lo poder a mandat de Paris un cassaire que pòu pas far fogassa, lo Promier arquebusier. Mai lo promier cassaire dau Rei montarà una mesa en scèna am’ un lop qu’es tuat. En veritat la bèstia farà encara de murtres dos ans de temps avans que Joan Chastel la tugue.
Témoignages en occitan revus et corrigés en français par le clergé et l'autorité royale
Gael Hemery crée un univers sonore qui rend compte des grands espaces que parcourent les protagonistes (photo MN)
Quau èra, lo liberator dau Gevaudan ?
Era lo « fiu de la masca ». Un òme que, dins lo país se’n parla encara dos sègles e mieg après. D’un costat lo monde sieguèt reconeissent e se’n dich de ben. D’un autre latz vaquí un paÏsan letrat, un òme que sinhava leis avís de decès, mai que viviá dins lei bòscs. Sentissiá lo lenhier, segur ! Un tal òme desrenjava. D’alhors, après sa mòrt, son ostau sieguèt destrussit e cubert de sau. Avuei pasmens, lo vilatge de La Besseyre Saint-Mari li a dreissat una estèla.
Ta musica evòca de grands espacis prigonds e sorns. T’avián coneissut mai luminós.
Aquí ai vougut traçar un itinerari musicau, puei, après la musica ai escrich lei tèxtes, que nos parlon de la bèstia, dau moment qu’apareis fins qu’a sa mòrt. Au començament aviáu de mau a escriure aquela istòria, bòrd que siáu pas Cevenòl.
Puei siáu tombat sus leis escrichs de l’abbat Pourchier, que lo promier a escrich sus la bèstia, amé lei prepaus dei felens dei testimòniaires, qu’avian racontat aquò un sègle avans. D’escriure sus la basa de çò qu’avien dich lei gents d’aquí, aquò podiá m’anar.
Me siáu associat amé Pascal Jaussaud, un jogaire cevenòl de viela. Mon costat Camargenc canta amé calor, eu joga mai austèr, e es aqueu biais que nos faliá trobar perqué deviáu chanjar d’univèrs. Es perqué trobam de sòns de la natura inquietanta ò de la vida quotidiana, qu’evocan aqueu monde, que sieguèt aqueu de la bèstia e de païsans esfraiats, que devián se trobar la fòrça de luchar.
Arriba que l’un me digue que ma musica èra ispanisanta avans. Me ne’n rendiáu pas còmpte. Mai que d’un en Arle joga coma aquò, lo sociològue de la Camarga, Bernat Picon nos ditz ben que se lo Guadalquivir es centrifugue, lo Ròse eu es centripète…, mai aquí ai vougut una rompedura per fargar aqueu CD a prepaus de la Cevena.
Sotalinhe qu’i trobaratz un omenatge au grope d’aqueu país, « Los del Sauveterre », una còla de musicaires que benlèu mai que d’un se sovendràn que cantavan Para lo lop dins leis annadas septantas.
Era lo « fiu de la masca ». Un òme que, dins lo país se’n parla encara dos sègles e mieg après. D’un costat lo monde sieguèt reconeissent e se’n dich de ben. D’un autre latz vaquí un paÏsan letrat, un òme que sinhava leis avís de decès, mai que viviá dins lei bòscs. Sentissiá lo lenhier, segur ! Un tal òme desrenjava. D’alhors, après sa mòrt, son ostau sieguèt destrussit e cubert de sau. Avuei pasmens, lo vilatge de La Besseyre Saint-Mari li a dreissat una estèla.
Ta musica evòca de grands espacis prigonds e sorns. T’avián coneissut mai luminós.
Aquí ai vougut traçar un itinerari musicau, puei, après la musica ai escrich lei tèxtes, que nos parlon de la bèstia, dau moment qu’apareis fins qu’a sa mòrt. Au començament aviáu de mau a escriure aquela istòria, bòrd que siáu pas Cevenòl.
Puei siáu tombat sus leis escrichs de l’abbat Pourchier, que lo promier a escrich sus la bèstia, amé lei prepaus dei felens dei testimòniaires, qu’avian racontat aquò un sègle avans. D’escriure sus la basa de çò qu’avien dich lei gents d’aquí, aquò podiá m’anar.
Me siáu associat amé Pascal Jaussaud, un jogaire cevenòl de viela. Mon costat Camargenc canta amé calor, eu joga mai austèr, e es aqueu biais que nos faliá trobar perqué deviáu chanjar d’univèrs. Es perqué trobam de sòns de la natura inquietanta ò de la vida quotidiana, qu’evocan aqueu monde, que sieguèt aqueu de la bèstia e de païsans esfraiats, que devián se trobar la fòrça de luchar.
Arriba que l’un me digue que ma musica èra ispanisanta avans. Me ne’n rendiáu pas còmpte. Mai que d’un en Arle joga coma aquò, lo sociològue de la Camarga, Bernat Picon nos ditz ben que se lo Guadalquivir es centrifugue, lo Ròse eu es centripète…, mai aquí ai vougut una rompedura per fargar aqueu CD a prepaus de la Cevena.
Sotalinhe qu’i trobaratz un omenatge au grope d’aqueu país, « Los del Sauveterre », una còla de musicaires que benlèu mai que d’un se sovendràn que cantavan Para lo lop dins leis annadas septantas.
D'abord au disque, à la scène ensuite
Li aurà un espectacle amé ton CD ?
Promier lo CD. Aviáu fa una error amé l’espectacle precedent de la Bèstia dau Vaccarès. sieguèt creat avans lo disque, e lei seras d’espectacle, podiam pas prepausar lo CD que nos demandava lo public…Amé la Bèstia que manjava lo monde, lo CD arriba adonc avans l’espectacle, que crebarà l’uòu en 2014, amé Ema Aymes, una joina guitarista plena d’un gròs talent, e qu’es venguda a la lenga d’òc.
De CD en espectacles te creson musician professionau, lei gents, bòrd que l’univèrs creatiu e la bèla qualitat de ton cant lo dison. Mai en veritat lo siás pas. Perqué pas faire lo pas ?
Vòle pas èstre professionau. Li a d’autrei passions dins ma vida, trabalhe dins l’environament au mieu, e vène de publicar un libre sus la toponimia de Camarga. Puei, ai un mestier que m’agrada e me fa viure, dins un temps que la crisi destrantalha leis artistes, segur en situacion precària. Assaje de jogar 15 còps l’an. Avèm tanben un espectacle amé la trobairitz Guylaine Renaud. Ela racònta, ieu jògue e cante. Lo Consèu Generau nos a retenguts per animar dins de collègis.
Promier lo CD. Aviáu fa una error amé l’espectacle precedent de la Bèstia dau Vaccarès. sieguèt creat avans lo disque, e lei seras d’espectacle, podiam pas prepausar lo CD que nos demandava lo public…Amé la Bèstia que manjava lo monde, lo CD arriba adonc avans l’espectacle, que crebarà l’uòu en 2014, amé Ema Aymes, una joina guitarista plena d’un gròs talent, e qu’es venguda a la lenga d’òc.
De CD en espectacles te creson musician professionau, lei gents, bòrd que l’univèrs creatiu e la bèla qualitat de ton cant lo dison. Mai en veritat lo siás pas. Perqué pas faire lo pas ?
Vòle pas èstre professionau. Li a d’autrei passions dins ma vida, trabalhe dins l’environament au mieu, e vène de publicar un libre sus la toponimia de Camarga. Puei, ai un mestier que m’agrada e me fa viure, dins un temps que la crisi destrantalha leis artistes, segur en situacion precària. Assaje de jogar 15 còps l’an. Avèm tanben un espectacle amé la trobairitz Guylaine Renaud. Ela racònta, ieu jògue e cante. Lo Consèu Generau nos a retenguts per animar dins de collègis.
Les témoignages tordus par le clergé qui écoute les paysans "illettrés" (en réalité ils s'expriment en occitan) permettent de diaboliser l'animal (photo XDR)
qui a fait quoi ?
Les textes et musiques sont de Gaël Hemery, mis à part trois instrumentaux dus à Pascal Jaussaud, qui joue de la vielle à roue dans ce disque. Henri Maquet joue de la vielle à archet, du chalumeau et du guitaron. Emmanuelle Aymes chante. Karin Chiron prête sa voix. Liza joue du piano. Enfin Mathias Autexier joue du zarb, du daf, de l’oudou e du rik. Le disque a été mixé par Jean-Michel Bouillot au Studio Nerves de Salon.
Article écrit en provençal rhodanien avec les suggestions lexicales de Guiu Garnier.
Pour prendre contact.
Article écrit en provençal rhodanien avec les suggestions lexicales de Guiu Garnier.
Pour prendre contact.