Coma vos agrada mai Auguste Thouard ? Com’aquò : “Quant avie mes sa cavalo a la crupio d’inc un establoun alaï darrié lou barri, anavo bèure soun assinto coumo un boourgeois de la vilo” ; o d’aqueu biais : “ Quand avia mes sa cavala a la crupia dins un establon alai darrier lo barri, anava beure son «absinte» coma un borgés de la vila”. E òc ! A Gap, lo 25 de genier la Dictada occitana se dictava en doas grafias de l’aupenc d’òc, coma de’n pertot d’alhors.
Mestre Michèu Prat la desgrapava a cha pauc per totei lei publics que venguèron au centre de lesers onte chasque an despuei quasi vint ivèrns leis afogats e lei aprenaires venon se retrobar per aquel exercici. Deu tot d’un còp acampar de monde que s’espacejan e que fan una causa fòrça seriosa : faire viure la lenga nòstra!
Sensa nèu mai amé plen de vòlha e de monde totplen, a Niça, dos cents personas an fa la muma causa au centre de Sant-Joan d’Angely, onte leis associacions avian convidat lo monde lo premier de fébrier. Una bèla reussida que devèm ai professors de lenga regionala (Aplr), a La Ciamade Nissarda, a la Federacion deis associacions dau Comtat de Niça, l’IEO, Nice la Belle, Nissart per Tougiou, Parlen Òc-bi Countea, ben ensems per capitar aqueu moment que comptarà per lo prestigi de la lenga.
A Niça 25% èron de joines
“25% dei participants a l’Universitat èron de joines” sotalinha Joan-Pèire Baquié que nos en manda lo rendut-compte. La causa aurà pas escapat a J. Luc Gagliolo, lo conselhier municipau delegat de Niça per la lenga e cultura, coma chasque an, present a l’eveniment.
Loís Pastorelli, lo cantaire Gigi de Nissa, es sa cançon que siguèt lo texte de la Dictada a Niça : “La nissardeta”.
La Dictada s’es facha dins una quarantena de vilas occitanas...mai pas que, bòrd qu’a Barcelona se fa tanben amé la benvolènça dau Centre d’Agermament Occitanò Català. Amé la presidenta dau Caoc, Núria Comas, setanta afogats occitans de Catalonha o mai que tot Catalans afogats de nòstra lenga sòrre, li contribuèron. De notar que l’i èra tanben Xavier Moral, lo responsable a la Lenga Occitana (oficiala en Catalonha) de la Generalitat.
Lo grope de musica Mirabèl donava puei un concèrt e s’enseguissiá un balèti amé de danças occitanas. Fau felicitar Joaquim Pàfila, Anna Maria Vidal e Manel Navarro, lei tres premiats adults, e Xavier Rebled que ganhava en categoria “professionau”. Jaume Figueras e Manèl Zabala, lei dos professors dau Caoc se’n dison ben fièrs!
En 2020 de nòvas ciutats an dubèrt sa Dictada
Per ce qu’es dau premiat, ganharà un estagi d’estiu d’occitan a l’Escòla Occitana d’Estiu...E fau ne’n mercejar la tiera de contributors culturaus o informatius, coma Vilaweb (jornau en linha), Leis Edicions Sidillà, la revista d’Istòria Sàpiens o encara la botiga de vestits òc Macarel entre una quingena.
En d’autrei luecs la tradicion s’endralha, que la Dictada l’i èra fin qu’ara desconeguda, coma a Sant-Privat de Vièlhs, pròche d’Alès, onte se fasiá per lo premier còp, sensa dobte perqué dins la comuna s’ensenha l’occitan dins l’una deis doas escòlas bilingüas dau Gard. Una vintena de concurrents li an portat pèire, am’ un texte de l’autora Martina Michèl, trach de son autobiografia, La drolleta, onte se parla de la relacion entre nineta e grand.
Perqué la Dictada, mai que d'un còp, es l'istòria d'una relacien entre un monde qu'assaja de mantenir o recuperar sa lenga e una cultura vielha que seriá plus ren sensa la lenga que la porta.