« Femna, que mi vòs ? Mon ora es pas encara venguda » (Joan, 2, 4).
M’arriba de còps que l’a d’encapar a la radio una emission en que si rescòntran de presentators dei cadenas francofònas de França, Suissa, Belgica e Quebec e l’a totjorn de causas interessantas tre que regardas un pauc en defòra de l’emborígol nacionau. Ansin, l’autre jorn, lo representant dau Quebec contava coma una jornalista dau Canada englés aviá acusat lei Quebequés d’antisemitisme. E quand lei jornalistas estabosits li expliquèron que l’aviá dins la pressa de posicions diversas rebequèt quauqua-ren coma : « A, òc ? Mi podètz citar un jornau que sostengue la politica d’Israël ? ». Sai pas se l’a un jornau quebequés per sostenir la politica d’Israël (çò que vòu dire, mi sembla, dau govern e de l’armada israelians) e m’en garci totalament, mai çò que pòdi pas suportar es aquela confusion : ansin, se criticatz la politica d’aqueu govern, es pas perqué seriá una politica marrida, es perqué siatz racista ? Lo corolari es simple : aquel estat a totei lei drechs e degun si poiriá permetre de dire de non. Crèsi que l’a ren de mai dangeirós per Israël d’aguer d’amics ansin e, mai greu encara, aquelei vos fan la mai greva banalisacion de l’antisemitisme.
Fau pas far ni mai dins l’angelisme : l’intencion dau Hamas ò dau Hezbola es pas d’obténer la justícia ò una rectificacion de frontiera ; quand ausètz lo president iranian parlar d’Israël, aquí l’a ges de dobtes, ges de questions, aquò es un antisemite vertadier e de tot segur que fa gaire de gaud de saupre qu’un jorn pròchi se va retrobar mèstre d’una bomba atomica, pas mai que lo dictator corean (urosament que Sadam Hussein aviá de mejans de destrucion massiva, qué ? Mai an preferit picar sus quauqu’un de mens dangeirós !). Sus d’aquò, leis Israëlians an rason e son dins una situation terribla : dins sa lucha contra sei vesins, pòdon ganhar cent guerras e seis enemics van pas disparéisser, mai se jamai ne’n perdon una, que li arribarà ? E a cada guerra que fan, a cada Cana que vèn seguir lei Sabra e Chatila d’autrei temps, lo nombre deis enemics crèis encara e, se ganhan la batèsta deis armas, perdon en mai la batèsta morala, qu’es pas ren dins lo monde d’uei.
M’arriba de còps que l’a d’encapar a la radio una emission en que si rescòntran de presentators dei cadenas francofònas de França, Suissa, Belgica e Quebec e l’a totjorn de causas interessantas tre que regardas un pauc en defòra de l’emborígol nacionau. Ansin, l’autre jorn, lo representant dau Quebec contava coma una jornalista dau Canada englés aviá acusat lei Quebequés d’antisemitisme. E quand lei jornalistas estabosits li expliquèron que l’aviá dins la pressa de posicions diversas rebequèt quauqua-ren coma : « A, òc ? Mi podètz citar un jornau que sostengue la politica d’Israël ? ». Sai pas se l’a un jornau quebequés per sostenir la politica d’Israël (çò que vòu dire, mi sembla, dau govern e de l’armada israelians) e m’en garci totalament, mai çò que pòdi pas suportar es aquela confusion : ansin, se criticatz la politica d’aqueu govern, es pas perqué seriá una politica marrida, es perqué siatz racista ? Lo corolari es simple : aquel estat a totei lei drechs e degun si poiriá permetre de dire de non. Crèsi que l’a ren de mai dangeirós per Israël d’aguer d’amics ansin e, mai greu encara, aquelei vos fan la mai greva banalisacion de l’antisemitisme.
Fau pas far ni mai dins l’angelisme : l’intencion dau Hamas ò dau Hezbola es pas d’obténer la justícia ò una rectificacion de frontiera ; quand ausètz lo president iranian parlar d’Israël, aquí l’a ges de dobtes, ges de questions, aquò es un antisemite vertadier e de tot segur que fa gaire de gaud de saupre qu’un jorn pròchi se va retrobar mèstre d’una bomba atomica, pas mai que lo dictator corean (urosament que Sadam Hussein aviá de mejans de destrucion massiva, qué ? Mai an preferit picar sus quauqu’un de mens dangeirós !). Sus d’aquò, leis Israëlians an rason e son dins una situation terribla : dins sa lucha contra sei vesins, pòdon ganhar cent guerras e seis enemics van pas disparéisser, mai se jamai ne’n perdon una, que li arribarà ? E a cada guerra que fan, a cada Cana que vèn seguir lei Sabra e Chatila d’autrei temps, lo nombre deis enemics crèis encara e, se ganhan la batèsta deis armas, perdon en mai la batèsta morala, qu’es pas ren dins lo monde d’uei.
Gerard Gouiran (image Univ Montpellier)
Alòr, ges de solucion ? lo desespèr ? Bessai, mai de solucions n’i aviá e n’i a encara, e mai pichonetas e quasi anientadas : l’a d’òmes de bòna volontat dei dos caires e, luòga de lei desconsiderar, lei fau ajudar, metre en avant. Cu a mes lo Hamas au poder en Palestina ? Lei Palestinians vòlon la patz : cu non la vodriá après tant de patiment ? Butats per leis atentats# de fanatics que li tuavan seis enfants, leis Israëlians an respondut per la lèi dau talion qu’a jamais ren resougut : l’escandalosa paret que dessepara lei dos pòples, la terra qu’an annexada, l’aiga tanben, toteis leis umiliacions que ges de pòples pòt suportar. An pas vogut comprendre que Arafat li donava sa chança, an jamai tractat lo govern palestinian coma lo representant d’aquelei e ansin, an capitat – espèri que mau son grat, mai de còps que l’a, mi va demandi ! – de far elegir lo Hamas. De gents qu’an ren de ren d’extremistas an donat sa garentia e si son fach elegir sus lei listas d’aqueu partit. Lei pòples de Palestina e dau Liban an ren d’extremistas : son leis Israëlians que leis an gitats dins lei braç de partits ansin ; e de tot segur, es pas aquela vergonha de far arrestar e gitar en la càrcel leis elegits palestinians qu’adobarà que que siegue. Lo Hezb-billah es jamai estat tant populari qu’encuei : brave, la capitada.
Pensi que fau condamnar aquelei que mandan d’enfants transformats en bombas, mai jamai oblidar que respòndon a l’agression permanenta d’un estat que parla de terroristas mai que si fa terrorista : avalir lei rotas, totei leis infraestructuras dau Liban es un crime. Coma es possible que degun diga ren a prepaus dau petròli espandit sus la Miegterrana per levar ai Libanés l’accès a l’energia ? De causas coma aquelei, es coma s’èra l’avenidor dau monde qu’èra en question.
Un còp de mai, vesèm coma l’extremisme deis uns noirrisse l’extremisme deis autrei e la bofiga verinosa es cada jorn mai gròssa : avís que vague pas espetar que per leis autrei e qu’aquela marea negra poiriá tanben èstre simbolica.
E dire que fins qu’ara si coneissiá Cana que per son vin !
Pensi que fau condamnar aquelei que mandan d’enfants transformats en bombas, mai jamai oblidar que respòndon a l’agression permanenta d’un estat que parla de terroristas mai que si fa terrorista : avalir lei rotas, totei leis infraestructuras dau Liban es un crime. Coma es possible que degun diga ren a prepaus dau petròli espandit sus la Miegterrana per levar ai Libanés l’accès a l’energia ? De causas coma aquelei, es coma s’èra l’avenidor dau monde qu’èra en question.
Un còp de mai, vesèm coma l’extremisme deis uns noirrisse l’extremisme deis autrei e la bofiga verinosa es cada jorn mai gròssa : avís que vague pas espetar que per leis autrei e qu’aquela marea negra poiriá tanben èstre simbolica.
E dire que fins qu’ara si coneissiá Cana que per son vin !
Gérard Gouiran (à g.) avec Felip Martel, le lettré et l'historien occitanistes au congrès de l'Association Internationale des Etudes Occitanes en 1990 (photo fond Martel)
Article à l'origine publié dans Aquò d'Aquí, magazine n° 197 de septembre 2006