"Et non! aujourd'hui le massif est interdit : fort risque d'incendie, on aurait du mal à aller vous chercher, si jamais..." (photo MN)
Un sinhau dei fares basta a Patric Toulon per avisar lei dos ciclistas, sus la rota en viravòuts. « Adessiatz ! Benlèu que va sabètz pas, mai encuèi Cissié es enebit a tota mena de monde » que ditz, lo braç apielat a la finèstra de la camioneta. Sota lo casco e darrier lei besicles-miralh lo desapontament dau ciclista e de son amiga se pòu pas escondre. Vaquí una bèla jornada que d’un còup serà mens bèla.
Pasmens, per quitar lei còlas remarcablas dau país tolonenc, lei dos escapats dau Torn de França s’endralhan dins un draiòu sota leis euses. « Aquélei vòlon pas ben entendre qu’es perilhós a l’ora d’ara ! » rena un autre Patric, darrier lo menaire dau veïcule.
Defòra lo mistrau bofa mai a l’apròcha dei crestèus. La mar es d’un blau prefond, a tres cent mètres sota, semenada d’escumas blancas, vueja de batèus ; a tèrra lei dos espinchaires de la Resèrva Comunala de Seguretat Civila de La Seina se tènon la casqueta dei mans.
« Ieu li siáu despuei un an. Siáu retirat fa gaire, ai vist l’anóncia dins lo jornau, e me vaquí » que ditz Patric Bobbio. Aqueu pielon dau Cèucle Occitan de La Seina a l’enveja de servir. « E siáu Seinenc dau brèç, m’agrada d’aparar mei còlas, que li vau mai que d’un còup, a pè o en bicicleta, fotografiar plantum e bestium. Qué malastre se jamai lei flamas n’en faguèsson un desèrt lunari ! »
Pasmens, per quitar lei còlas remarcablas dau país tolonenc, lei dos escapats dau Torn de França s’endralhan dins un draiòu sota leis euses. « Aquélei vòlon pas ben entendre qu’es perilhós a l’ora d’ara ! » rena un autre Patric, darrier lo menaire dau veïcule.
Defòra lo mistrau bofa mai a l’apròcha dei crestèus. La mar es d’un blau prefond, a tres cent mètres sota, semenada d’escumas blancas, vueja de batèus ; a tèrra lei dos espinchaires de la Resèrva Comunala de Seguretat Civila de La Seina se tènon la casqueta dei mans.
« Ieu li siáu despuei un an. Siáu retirat fa gaire, ai vist l’anóncia dins lo jornau, e me vaquí » que ditz Patric Bobbio. Aqueu pielon dau Cèucle Occitan de La Seina a l’enveja de servir. « E siáu Seinenc dau brèç, m’agrada d’aparar mei còlas, que li vau mai que d’un còup, a pè o en bicicleta, fotografiar plantum e bestium. Qué malastre se jamai lei flamas n’en faguèsson un desèrt lunari ! »
Una flamada podriá tot cremar
A partir de la Vigie de Notre-Dame du Mai, vue imprenable sur toute fumée suspecte...et sur les marcheurs imprudents (photo MN)
Com’aqueu, son aperaquí quaranta volontaris, en generau retirats, mai que d’un còup de l’armada, dei pompiers, gendarmas o de la polícia, mais pas que. E quàuquei joines, demieg élei doás fremas solament, ajusta Patric Toulon. Aqueu es baile de la logistica d’aqueu servici comunau qu’es dedicat a la sauvagarda dei bòscs, entre àutrei missiens. Lo vaquí au cimèu dau massís de Cissié, onte la glèisa Nòstra Dòna dau Mai assosta un locau per la còla d’espinchaires. La vigia, mai que d’un còup, a permés d’avisar lei pompiers d’una flamada qu’auriá poscut cremar tota l’encontrada.
Am’aqueu mistrau, tótei leis intradas dau Cissié véson una barriera afichar un messatge : « enebit a la circulacien ». Pasmens, a dètz oras e mièja, cinc randonaires encapelats arríban au cimèu am’un chin. « Aí ! va sabiam pas… Bòn, avèm que de s’entornar », amé la mina desapontada. « Minuta, vos podètz bèn repausar un pauc » tempèra lo capolier de la vigia. Un jorn, maugrat l’enebicien Patric n’en a comptats coma aquò cent quaranta cinc dins la jornada « roja ». Aqueu dimenge, la meteò ditz que lo mistrau serà de cinquanta kmh. Après tres mes de secaressa, lo prefècte a pas vougut riscar lo sòrt.
Am’aqueu mistrau, tótei leis intradas dau Cissié véson una barriera afichar un messatge : « enebit a la circulacien ». Pasmens, a dètz oras e mièja, cinc randonaires encapelats arríban au cimèu am’un chin. « Aí ! va sabiam pas… Bòn, avèm que de s’entornar », amé la mina desapontada. « Minuta, vos podètz bèn repausar un pauc » tempèra lo capolier de la vigia. Un jorn, maugrat l’enebicien Patric n’en a comptats coma aquò cent quaranta cinc dins la jornada « roja ». Aqueu dimenge, la meteò ditz que lo mistrau serà de cinquanta kmh. Après tres mes de secaressa, lo prefècte a pas vougut riscar lo sòrt.
Mai que d'un còup lo monde romega, reguinha, rena maugrat lo risc
"Prenez le temps de boire et de vous reposer, y a pas le feu...mais bon, ça pourrait venir" (photo MN)
Se debana pas totjorn tant ben amé lei passejaires. Mai que d’un còup, lei volontaris son garrolhats, e li arriban de demandar la polícia municipala. « L’emenda serà de 135€ » ! Mai aquò es tras que rar.
« Siam en França, l’aplicacien de la Lèi se discutisse sovent amé lo ciutadan… » romega, fatalista, Daidier Gauthier, lo capolhier dau Servici Comunau de la Seguretat Civila. Am’una mièja dozena de volontaris e d’emplegats comunaus, aqueu dimenge, lo vaquí contrarotlant la susvelhança.
An’una autra barriera un motard deu, eu tambèn, renonciar a sa dimenjada de passejadas a Cissié. « Mai lo coneissi, ieu, lo massí ! De qu’avètz a plantar cavilha aquí per un « òc » o per un « non » ? Avètz pas de familhas que vos espèran, lo dimenge ?! » que reguinha. Dins son vestit blau de la Seguretat, Julia Castella auça leis espatlas…Acostumada.
« Siam en França, l’aplicacien de la Lèi se discutisse sovent amé lo ciutadan… » romega, fatalista, Daidier Gauthier, lo capolhier dau Servici Comunau de la Seguretat Civila. Am’una mièja dozena de volontaris e d’emplegats comunaus, aqueu dimenge, lo vaquí contrarotlant la susvelhança.
An’una autra barriera un motard deu, eu tambèn, renonciar a sa dimenjada de passejadas a Cissié. « Mai lo coneissi, ieu, lo massí ! De qu’avètz a plantar cavilha aquí per un « òc » o per un « non » ? Avètz pas de familhas que vos espèran, lo dimenge ?! » que reguinha. Dins son vestit blau de la Seguretat, Julia Castella auça leis espatlas…Acostumada.
Una barrièra de 2500 vilas a desbrossalhar
Quand lei jornadas son pas « rojas », aquela emplegada dau servici passa de temps d’una vila a l’autra… « n’en avem ara a La Seina 2500 que sei proprietaris dévon desbrossalhar a cinquanta mètres de l’ostau ». 2500 fogaus de risc. La tièra d’ostaus s’esperlonga de còla en còla, au contacte dei bòscs secòs. Li fau levar l’èrba seca « mai podèm discutir, de ramelets de vegetacien o de matas d’aubres pòdon restar sus lo terrenc, la tòca es pas de se fabricar un desèrt » sotalinha la jove frema. « Mai de còups que li a, lei cinquanta mètres constrénhan un proprietari a desbrossalhar en cò de son vesin, o dins un bòsc public…E sensa ajuda publica. Son pas tótei consents ».
Alòr l’emenda es pas tant aplombada ai laxistas e la Comuna li agrada mai de discutir, charrar e n’en rechaplar… « L’emenda, es per aquélei que, la segonda annada, t’an totjorn ren fach. » Mai alòr pòu costar jusqu’a 30€ dau mètre carrat non desbrossalhat…Per un qu’a mila ectaras, seriá carivènd. Serà tras que rar. Urosament per lei euses, pins e àutreis aubres qu’arràpan aquela tèrra roja tant particulara, trevada per un molonàs de passejaires que li agradariá ben de la gardar dau fuec.
Alòr l’emenda es pas tant aplombada ai laxistas e la Comuna li agrada mai de discutir, charrar e n’en rechaplar… « L’emenda, es per aquélei que, la segonda annada, t’an totjorn ren fach. » Mai alòr pòu costar jusqu’a 30€ dau mètre carrat non desbrossalhat…Per un qu’a mila ectaras, seriá carivènd. Serà tras que rar. Urosament per lei euses, pins e àutreis aubres qu’arràpan aquela tèrra roja tant particulara, trevada per un molonàs de passejaires que li agradariá ben de la gardar dau fuec.
2500 villas en bordure des massifs, soumises à l'obligation de débroussailler pour limiter le risque de feu (photo MN)
Article écrit en provençal maritime avec les suggestions lexicales de Reinat Toscano.