A l’escòla de Gardana, « just la premiera lenga es susprenenta »

Una bèla gatassa blanca vos espèra a l’intrada de la Mairala Elsa Triolet, e cerca lei careças. Li es chasque jorn, que leis escolans son pas solets d’èstre ben aculhits dins aqueu boscagi fons dau quartier de la ZAC Nòstra Dama.
 
« Passa ta vesta, leva lo braç ; segur que lo pòs faire solet ! ». Ajudada per la « tatà » de la classa, Annick Rochier, la baila de l’escòla passa sei mantèus a la tiera de nistons qu’espèron per la recreacien. A la mairala s’apren pas que de causas escolàrias… E aquí si parla occitan tota la jornada.
 
L’escòla publica es bilinga despuei la rintrada 2013. E d’ausir lei pichons noms de quauqueis enfantons : Malika, Ziyed, Naïma, si vei ben que lo quartier d’HLM es fa de diversitat.
 
« Sei gents aderon an aqueu projèct d’escòla bilinga, especialament aquelei que son pas francofònes » que precisa la directritz. « Es pas solament perqué ara son acostumats, mai perqué seis enfants son valorisats, que mai d’un se descuèrbe un gaubi amé lo provençau ».
 
E nos parla de l’un, fiu d’Argerians de Provença, que jamai parlava en public… lo premier còp si fasiá en provençau. Despuei s’arrèsta plus.

La tòca de la còla pedagogica es de favorisar lo multilinguisme per seis escolans, segur.

« Am’una lenga romana, per la màger part, serà mai aisat qu’amé l’anglés, opac per mai que d’un. Sabèm que soleta la premiera lenga novèla es susprenenta. Adonc la volèm aisada, per afavorisar lei resultats qu’auran tant en francés coma en anglés dins la seguida de son escolaritat ».
 
E demandan ai parents d’escolans que parlan una autra lenga, subretot de la parlar a l’ostau davant son niston. Mai que d’un cresiá que seriá au contràri una empacha per l’escolaritat.
 
Mai la lenga, per parafrasar lo brave Frederic Mistral, es ben la clau de tot avenir.

« L’an ben comprés, lei familhas. Veson que seis enfants reüssisson en provençau, que son valorisats. Mai que d’un se tròba reconciliat amé l’Escòla, s’investisson, e pòu qu’aprofiechar a sei dròlles ».
 
La Comuna a trobat fantastica l’arribada dau provençau a Nòstra Dama, « perqué cercan de projècts que pòdon federar un quartier qu’es vist amé marrida reputacien. E, s’avans lo bilinguisme lei gènts fugissián, a l’ora d’ara au còntre demandan d’i venir ».

Es qu’amé la lenga nòstra es l’estabilitat de la còla pedagogica qu’es arribada tanben. Lei mestressas son totei quatre especialisadas en occitan, sei pòstes son estacats a l’escòla e son gaubi lei liga encara mai. Amé lo « telefon provençau » s’es lèu sachut. Per lei parents d’escolans, es un avantatge.
 
Son gaubi, leis ensenhairitz l’an encapat am’ un trabalh constant de la Missien Academica per la Lenga Regionala.

Aquela còla de conselhiers pedagogiques rèsta a Gardana, e sosten dins 27 escòlas dei Bocas dau Ròse, tant lei ensenhaires que vòlon faire de provençau coma aquelei que dejà ne’n fan a son establiment.

Se totei son pas completament bilingas, dejà son tres : a Malhana, Martegue e Gardana.
 
Son aquelei conselhiers qu’amé sei aisinas pedagogicas rèndon l’endraiament mai aisat. Estagis, maleta pedagogica, cors… lo caminament siguèt rapide per l’Escòla Elsa Triolet, onte si fasiá pas de lenga d’òc avans 2010.

« En veritat, èra mens important de ben parlar que de ben voler, au mens au començament » nos ditz encara Annick Rochier, una Gavòta d’origina… que sei grands voguèron pas li parlar la lenga per afavorisar sa reussida escolària. 

Siam a la mairala, e totei lei muralhas jaunas son pegadas d’imatges, per exemple de fruchas, ligadas a de paraulas en occitan : pera, poma, nòse… e au moment dau gostaron de detz oras, chascun vèn si cercar un morsèu d’aranja dins la banasta que ten la mestressa : « qu’es aquò ? » que demanda ; « d’aranja » que respond la pichona ; e que diam ? « grandmercé ! »….totei paraulas saludadas d’un clantissènt «fòrça ben ! » de la mestressa.
 
Pauc a cha pauc, lo gaubi deis ensenhairitz s’es afortit, e ara tota l’escòla resona de la lenga nòstra alòr que sei muralhas son escrichas de provençau d’en pertot, tant a la cantina coma davant lo lavabò, per dire lo vocabulari corrent.
 
L’escomessa seriá ara de contunhar. Mai per lo moment deguna escòla elementària es lesta de perseguir l’ensenhament en lenga a Gardana.

Segur que d’endraiar la lenga occitana tre la mairala fins qu’au licèu permetriá de credibilisar aquel ensenhament e d’i acostumar lo monde fins que venguèsse simplament « normau ».
 
« Am’aquel ensenhament, totei arriban amé lo meme nivèu, que que siegue la categoria sociò-professionala dei parents de l’escolan » ajusta Annick Rochier. « Es un otís per favorisar l’egalitat dei chanças, e que valorisa aquelei que penson d’èstre sensa astre a l’escòla ».
 
Seriá daumatge de ne’n restar qu’a la mairala.