Pantaiar d’un monde melhor despuei Moans ?

Ambe Marek Halter, Amos Gitaï, Gilles Clément, José Bové, o Kenneth White, Yasmina Khadra e tota una tiera d’autors que fan fosforar la societat, lo Festivau dau Libre de Moans Sartós serà encara, dau 3 au 5 d’octòbre, un faròt de la cultura qu’escomete sus l’avenir. Son arma druda, Maria-Loïsa Gourdon, adjoncha au premier cònsol, nos parla d’aquela vint-e-setenca edicion.
 
Cada annada lo Festivau dau libre de Moans fa plaça a la creacion en lenga nòstra e enlusa d’autors d’expression occitana. Que farà de particulier en 2014 ?

Fa vint ans qu’a desapareissut Alan Pelhon e li rendèm omenatge de mai que d’una manièra. Sa filha Aurelia es venguda nos en parlar. Ambe lo musician Montanaro pensi que son lei melhors perseguissèires de son òbra, que m’esmòu tant.

Celina Baquié, en particulier, qu’a fargat un memòri universitàri sus lo poèta, n’en farà una conferéncia lo dimenge d’après-dinnar, au Castèu, au mitan d’àutrei dichas o recitaus.
 
Que dire a l’ora d’ara d’aqueu poèta ?

Èra entre lei mai grands. N’en pòdi parlar que d’un biais personau, que sa votz fa encara resson dins ma memòria. Fuguèt mèstre d’escòla especialisat per l’enfància que díson « non adaptada », e segur contaire, poèta, òme de ràdio…  

Son rescòntre ambe Mauris Sgaravizzi nos a laissat mai que d’una cançon, qu’èra lo melhor mejan d’entendre la poesia d’òc ais annadas ’70.

Sa votz deu contunhar d’èstre ausida, e lei cantaires seràn encara lei melhors transmetors per aquò.

La lenga occitana es totjorn representada au Festivau ?

Lo partenariat qu’avem ambe l’Institut d’Estudis Occitans dau 06 i ajuda ben. Puei, favorisam la preséncia d’editors regionaus que fan mestier de publicar en lenga. E tot parier per lei libraris.

An besonh d’èstre ajudats per perseguir son òbra qu’es de faire conéisser la literatura occitana. E per aquò li fau d’espacis.
 
La lenga occitana, aquò dich, es pas la tòca principala d’aqueu festivau, pasmens particulier. Parla d’un biais diferent a tota la França despuei una ciutat de 5000 abitants que, senon, beleu, seriá desconeissuda passat Tolon !
 
Segur que la qualitat de sei convidats i es per quauqua ren. Son de fremas e d’òmes qu’an còr de dire lei cambiaments dau monde, de destapar lei dralhas d’avenir per l’Umanitat, e premier, de debatre. Es la causa que n’avèm lo mai besonh.
 

Podetz nos parlar de la tematica d’aquesta edicion  ?
 
« Onte van nòstrei pantais » ! n'en serà lo tèma. E « pantais», l’entendrètz dins lo sens d’ambicions. Siam en partenariat ambe lo setmanier culturau Telerama, e nos a organisat un  concors sus aqueu tèma. 800 responsas fuguèron reçaupudas.

Una jurada chausirà lei mai prefondas, e aquélei seràn publicadas dins lo librilhon que, cada annada, Telerama semena a seis abonats en seguida dau Festivau dau libre de Moans.

Nòstrei pantais ? Fa trenta ans, la generacion uei madura aviá pantaiat d’un cambiament sociau, d’una Euròpa en patz, mai pensava pas que la màger part dei joines serián caumaires o precaris fin qu’a trenta ans, e que Russia envaïrié Ucraïna, que la finança bailejariá tant lo Monde o que Lo FN arribariá au lindau dau poder en França… Pantais o chauchavièlha ?

D’un autre latz l’Union Europea, es verai, a ben jugat son ròtle per la patz entre sei sòcis ; e nòstrei joines invènton de novèus biais de solidaritat economica. I consacrarèm d’alhors un debat lo dissabte de matin.

Vòlon una economia mai circulària, e que demanda mens de mejans financiers. Tot aquò se desvolopa sota nòstreis uelhs, que va fau saber vèire.

Segur qu’aquélei novèus biais de pensar l’avenir comun son a l’estat de bolhon, mai segur tambèn que faràn taca d’òli. De n’en debatre butarà a la ròda. Vaquí nòstra tòca.