Lèi Peillon : un trabalh de formiga per faire intrar lei lengas regionalas dins lo tèxte

Se ne’n es parlat que per debatre dei ritmes escolaris fins qu’ara, de la Lèi Peillon, dicha de « Refondacion de l’Escòla ». Presentada lo 23 de janvier au Consèu dei Ministres per son raportaire, Vincent Peillon, ditz que son alestiment deu « redinamisar lo dialògue amé lei partenaris de l’Escòla » que son lei parents, lei collectivitats localas…
 
Mai fin qu’ara aquela concertacion es a sens unic, dei partenaris vèrs lo Ministèri, pasmens totjorn mai que fòrt, perqué organisat per la Felco. La federacion d’associacions d’ensenhaires a obrat « nuech e jorn » que nos ditz sa secretària Maria-Jana Verny, entre decembre e janvier, per comprendre lo tèxte, sei trapèlas, e lei biais de leis evitar.
 
« Amé lei deputats, senators e autreis elegits que semblan sensibilisats an’aquela tòca, avèm pensat favorisar cinc amendaments per reintrodurre lei lengas regionalas dins la Lèi » qu’aponde MJ Verny. « Mai en veritat e per far simple, n’i a que dos que seràn fondamentaus ».
 
Premier, chasque còp que, dins la Lèi prepausada ai parlamentaris, li a escrich « lenga », lei deputats son convidats a demandar que siegue ajustat : « estrangiera o regionala ». Puei, coma lo projèct de Lèi ditz que « chasque dròlle deu aprendre una lenga estrangiera a partir dau cors preparatòri », la Felco a vogut que siá apondut : « podràn començar una lenga regionala a paritat orari tre la mairala ».

Lo rèsta, èra de trabalh, de nuechs a discutir, d’estrategia a afinar. En quauquei mòts, la Felco a vogut se faire espatlar per una associacion màger coma l’Associacion dei Professors de Lengas Viventas, naissuda fa un siècle, que farà de lobbying pròche dei deputats. Puei, lo telefon deis estacats parlamentaris favorables ai lengas regionalas a caufat ! « Es talament mai poderós qu’un corrier que te respondràn per abituda », comenta Maria Jana Verny.
 
La demanda de la Felco es pas complicada : siguètz present au  Parlament e au Senat e demandatz leis amendaments que siatz d’acòrd coma l’avètz escrich. Pas mai.
 
L’òbra màger siguèt bèn de demandar eficaçament ai parlamentaris de comprendre l’enjuec e lo mejan d’arribar a modificar lo projèct de Lèi. « Per aquò lo trabalh de fons siguèt de trobar per chasque lenga regionala de França una associacion de parents e una autra de professors, que siguèsson representativas » ajusta encara un còp la secretària de la Felco. Son aquelei que parlèron a sei parlamentaris.
 
Aqueu trabalh de Roman posquèt acampar dètz-e-uech associacions, sinhatàrias de la peticion qu’ara es disponibla. E lo site web de la Felco rènde còmpte dau resultat : de desenas de letras mandadas per de deputats, cònsols, senators, conselhiers generaus. E mai que d’un es Provençau o Gavòt. Una proesa, tant aquelei son assautats de demandas acrimoniosas d’aparaires, tròp conoissuts au nòstre, de l’atomisacion de la lenga d’òc. 

Dins aquela òbra sembla que l’acampament deis aparaires dei lengas regionalas en França siguèt l’argument màger que farà bolegar mai que d’un parlamentàri. E de tot biais, es aquò que farà… son educacion.
 
Per la Felco, l’afaire siguèt bèn lo mai important que siegue. « Toteis aquelei peticionaris per la sinhatura de la Charta Europenca dei Lengas Minoritaris, devrián bèn la legir, s’interessar ais ponchs que vòu signar la França, e veiràn que per l’occitan li aurà pas mai que ce qu’avèm dejà, e que per d’autrei lengas, coma lo Còrse, seriá una reculada. Es la Lèi que comptarà per l’avenir ! » sotalinha tres còps Maria Jana Verny.